September is de Groene Maand, het thema van dit jaar is ’Klimaat’. De boodschap is door de jaren heen onveranderd: trek naar buiten en geniet van wat de natuur te bieden heeft. De hele maand september kunnen bezoekers meedoen aan één van de honderden activiteiten die door het gehele land plaatsvinden. Zowel ’s morgens als ’s avonds kunnen jong en oud naast genieten van de natuur, ook beléven hoe de omgeving verandert door het klimaat. In het groot, bijvoorbeeld op de uitgestrekte Oosterschelde, maar ook in het klein, zoals in een kasteeltuin in Limburg.

De Groene Maand te water

Wie aan klimaat denkt, denkt aan water. De zeespiegel stijgt en dat betekent dat er in Nederland moet worden nagedacht over hoe wij daar in de toekomst mee omgaan. Tijdens De Groene Maand kunnen bezoekers vanaf het water bekijken hoe groot de invloed van dat water nu eigenlijk is op het Nederlandse landschap.

Zo vertrekt er dagelijks een boot vanuit Burghsluis de Oosterschelde op. De natuurtocht over het water begint om 11:00 uur, duurt twee en half uur en gaat langs de Roggeplaat en de schelpenbult: een duin die natuurlijk is ontstaan en volledig is opgebouwd uit schelpen.

„Een uniek verschijnsel”, volgens een woordvoerster. „En omdat er op dat deel van de Oosterschelde bijna geen beroepsvaart is, kunnen bezoekers in alle rust genieten van de natuur.” De excursie vindt plaats tijdens laagwater, zodat de kans groot is dat bezoekers zeehonden, bruinvissen en diverse watervogels zoals lepelaars, scholeksters en kluten te zien krijgen.

Ook op het Naardermeer zijn vaarexcursies. Ervaren gidsen die al jaren in het gebied komen hebben langzaam de stand van insecten en planten zien veranderen. „De kleine roodoogjuffer, een libellesoort, was in de jaren tachtig heel zeldzaam”, vertelt natuurgids Nicole van Gans. „Tegenwoordig is het een van de meest voorkomende libellen. Oorzaak: de klimaatverandering!”

Groen op het land

Voor diegenen die liever aan wal blijven zijn er vele fietstochten langs de mooiste plekjes van Nederland. Ook zijn er wandeltochten door bossen, over weiden en langs de oude verdedigingslinies. Zo zijn de forten van de Stelling van Amsterdam in september open voor bezichtiging. Tijdens speciale rondleidingen vertelt een gids alle details over deze oude verdedigingswerken.

De forten, bunkers en groenschuilplaatsen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, rondom Utrecht, krijgen een wel heel speciale behandeling. Kunstenaar Marcel Blekendaal ’pimpt’ de gebouwen en zet een nieuwe, opblaasbare bunker neer.

Aan het einde van de maand, 21 september, is het Groenenveldfestival. Die dag, bij Kasteel Groeneveld in Baarn, is een ode aan de natuur en het platteland, en staat bol van de activiteiten voor alle leeftijden. Muzikanten, dichters, verhalenvertellers en theatermakers zorgen voor een ontspannen sfeer. Maar bezoekers kunnen ook in het gras genieten van de authentieke producten van het Nederlandse platteland.

Groen voor kinderen

De jonge natuurliefhebbers worden niet vergeten tijdens De Groene Maand. Acht– tot twaalfjarigen kunnen samen met een gids de kindertuinen bij het Groningse Haren intrekken, op zoek naar eetbare planten. Rozenbottels, smalle weegbree, vlierbessen en allerlei kruiden groeien in het wild en zijn geschikt om heerlijke gerechten van te maken. Na de zoektocht naar eetbare planten maken de kinderen onder begeleiding soep, jam en een kruidenkwark van de door hen gevonden planten.

Aan de andere kant van het land, in een kasteeltuin in het Limburgse Oud-Valkenburg, kunnen de jongere bezoekers ook hun energie kwijt. Via een speurtocht ontdekken zij wat voor effect de verandering van het klimaat heeft op hun directe omgeving.

In Spaarnwoude tussen Amsterdam en Haarlem, kunnen de jongsten aan de slag. In een speciale weertuin meten zij weersomstandigheden zoals de windsnelheid, de regenval en de windrichting. Wie liever kijkt dan doet kan terecht bij het insectenhotel, ook in de weertuin. Doordat in de overdekte tuin kruiden en planten, zoals de vlinderstruik, zijn geplaatst is het een paradijs voor allerlei insecten geworden.

Op de site www.groenemaand.nl is een volledig overzicht te vinden van de activiteiten die in september georganiseerd worden. Evenementen zijn eenvoudig te selecteren –van bijvoorbeeld een wandeling, theatervoorstelling tot een kinderactiviteit en informatieve tentoonstelling. Ook is daar op datum en locatie te zoeken. Bij alle VVV’s is gratis het Groene Maand Magazine te krijgen. De hoogtepunten van De Groene Maand zijn daar nog eens uitvoerig uitgewerkt, en het totale overzicht van de activiteiten maakt het magazine handig om de hele maand te bewaren als gids. De meeste activiteiten zijn gratis.