People, Planet, Profit. Drie P’s die steeds nadrukkelijker worden uitgesproken in het bedrijfseconomisch alfabet. Want in een tijd waarin het consumentenbewustzijn immer grotere vormen aanneemt, kan het bedrijfsleven natuurlijk niet achter blijven.

Een schone taak ondernemingen bij te staan in het ontwikkelingsproces naar duurzaamheid is weggelegd voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) Nederland. Een taak die de stichting met verve en enthousiasme op zich neemt. ‘Want’, zo stelt directeur Willem Lageweg van MVO Nederland, ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen haalt het beste in de mensen naar boven.’

Toch moet Lageweg, alle enthousiasme ten spijt, onderkennen dat maatschappelijk verantwoord ondernemen eigenlijk nog in de kinderschoenen staat. ‘We staan inderdaad nog maar aan het begin en er is nog veel werk te verzetten. Maar ik ben er van overtuigd dat duurzaam ondernemen de beste garantie is voor omzet en winst in de 21ste eeuw.’

Lageweg raadt ondernemers die nog niet begonnen zijn daarom ten stelligste aan zich bekend te maken met de mogelijkheden waarop zij duurzaamheid kunnen toepassen. En ondernemers die al wel bezig zijn doen er goed aan hun beleid te versterken.

Veel te winnen
Lageweg, die als onderdirecteur het maatschappelijk verantwoord ondernemen opstartte bij de Rabobank, één van de pioniers op het gebied van duurzaamheid, is sinds april 2006 werkzaam bij MVO Nederland. Sinds zijn indiensttreding signaleert hij een groeiend besef bij ondernemers dat zakelijke belangen en maatschappelijke belangen niet los van elkaar te zien zijn.

‘Als persoon weet je dat het in het leven om meer draait dan geld alleen. We zien nu ook in het bedrijfsleven dat die opvatting steeds vastere grond onder de voeten krijgt. Hoewel daar uiteraard eveneens in mee speelt dat er gewoon veel te winnen valt voor ondernemers. De voorbeelden daarvan zijn al talrijk en er zullen er nog veel meer bij komen in de nabije toekomst.’

Het schoolvoorbeeld van een bedrijf dat volgens Lageweg laat zien waar duurzaam denken tot toe kan leiden is smoothieproducent Innocent. In 1999 startten drie ondernemers dit bedrijf en inmiddels is het uitgegroeid tot een multinational met 150 miljoen euro omzet en vestigingen in een groot aantal landen.

‘Innocent produceert een vruchtendrank van honderd procent fruit, dat zo duurzaam mogelijk wordt ingekocht. Het verpakkingsmateriaal is duurzaam. De CO2 uitstoot wordt gecompenseerd én minimaal tien procent van de nettowinst gaat naar een goed doel. ‘Het is het complete pakket waar de consument als een blok voor valt’, aldus Lageweg.

Duurzame wind
Een ander voorbeeld dat de oud Rabobankman naar voren haalt zijn de klimaatvriendelijke banken Triodos en ASN, die jaarlijks met 25 procent groeien. Of het biermerk Gulpener, dat in een dalende markt een groter aandeel weet te bemachtigen, puur omdat het bedrijf de duurzame weg is ingeslagen.

‘Maar waar duurzaan ondernemen toe kan leiden wordt momenteel het best weergegeven door Toyota, dat met de Prius de best verkopende auto in handen heeft. Ik rij er zelf ook één’, lacht Lageweg. Hoewel dat in eerste instantie eigenlijk niet in de planning lag. Want Lageweg had meer interesse in een Duitse volksauto, overigens ook vol met duurzame snufjes. Toen een verkoper het boegbeeld van MVO Nederland in de showroom echter te kennen gaf dat ‘de duurzame wind wel weer over zou waaien’, zat er voor Lageweg niets anders op dan zich naar de Japanse concurrent te spoeden.

Dit laatste geeft volgens hem aan dat je als werkgever nooit alleen maatschappelijk verantwoord onderneemt. Medewerkers spelen een cruciale rol. Een goed initiatief om een draagvlak voor duurzaamheid te creëren bij het personeel komt volgens Lageweg van elektronicaketen BCC, waar directie en werknemers gezamenlijk naar de klimaatfilm van Al Gore hebben gekeken.

Vervolgens is gebrainstormd over mogelijkheden om het energieverbruik terug te dringen en een aantal van de ideeën is inmiddels uitgevoerd. Zo staan in de showroom koelkasten en televisie niet meer massaal aan, wordt op kantoor voortaan dubbelzijdig geprint, springt licht automatisch aan en uit via sensoren, zijn TL-balken vervangen door veel zuiniger LED verlichting en wordt er overgestapt naar een energiezuinig luchtbehandelingsysteem.

Reputatieschade
Waar ondernemingen die MVO opnemen in hun bedrijfsstrategie de vruchten plukken van hun beslissing, kan de appel voor diegenen die dat niet doen wel eens heel zuur zijn. ‘Neem bijvoorbeeld Mattel, dat vorig jaar in opspraak kwam doordat in China geproduceerd speelgoed loodresten bleek te bevatten’, verduidelijkt Lageweg. ‘Miljoenen artikelen werden teruggeroepen, een enorme schadepost voor het bedrijf, plus natuurlijk forse reputatieschade.’

Goede voorbeelden van sectoren die aan de slag gaan met MVO zijn de installatiebranche, de schoonmaaksector en de bouw. De voedings- en genotsmiddelenindustrie is hier al wat langer mee bezig. En ook banken zijn ver. Iets dat zich uit in de verstrekking van kredieten aan maatschappelijk verantwoorde ondernemers. ‘Voor de ideeën van ondernemers die in duurzaamheid investeren maken banken, die over het algemeen bekend staan als risicomijdend, makkelijker geld vrij. Een bedrijfsplan waarin MVO goed geïmplementeerd is wordt namelijk sneller gezien als doordacht en minder risicovol.’

Voorzichtige initiatieven
De logistieke sector daarentegen blijft juist achter. Hoewel de eerste voorzichtige initiatieven naar duurzaamheid een feit zijn. Zo komt Scania komend voorjaar met een truck die op biodiesel zal rijden. Een andere branche met voldoende ruimte tot verbetering is de retail.

Evenals bij de aankoop van zijn auto kwam Lageweg er ook hier proefondervindelijk achter hoe de zaken er voor staan. ‘Ze hebben er vaak geen benul van’, doet de directeur van MVO Nederland zijn beklag. ‘Zelf kwam ik bij een keukenbedrijf. Maar niemand die mij daar kon vertellen waar het gebruikte hout vandaan kwam. Ondernemers laten hier enorme kansen liggen.’

Van een zogenaamde psychologische hobbel die veel bedrijven belemmert om duurzaam te ondernemen wil Lageweg niets weten. ‘Veel mensen denken nog steeds dat People en Planet geld kosten. Dat is dus in de meeste gevallen niet waar. Het levert juist op, vooral op de langere termijn. Het enige wat een ondernemer hoeft te doen is de knop om te zetten. Uiteraard is je bedrijf niet van de ene op de andere dag ‘MVO-proof’. Maar dat zal ook geen consument van je verwachten. Zolang je maar transparantie uitstraalt en laat zien dat je er mee bezig bent, je laat zien dat je je bewust bent van het feit dat er meer is dan geld alleen.’