Wat bepaalt ons geluk en hoe kunnen wij gelukkiger worden? Deze vraag is tegenwoordig onderwerp van serieus wetenschappelijk onderzoek. In navolging van veel Amerikaanse universiteiten biedt de NHL nu ook, als één van de eerste hogescholen in Nederland, de cursus ‘Positieve Psychologie’ aan.

In de wereld van de psychologie wordt de laatste jaren opmerkelijk veel onderzoek gedaan naar fenomenen als geluk, welbevinden, empathie, vriendschap, liefde, succes en plezier. Deze nieuwe tak van de psychologie staat bekend als de ‘positieve psychologie’. In de reguliere psychologie ligt de focus vooral op psychische problemen, zoals angst, depressie, stress en afwijkend gedrag. Positieve psychologen daarentegen, doen onderzoek naar omstandigheden waaronder mensen floreren en technieken die het welbevinden van mensen kunnen bevorderen.

Dat de positieve psychologie een factor van betekenis begint te worden, blijkt wel uit het feit dat het momenteel het populairste vak op Harvard is; de meest prestigieuze universiteit ter wereld. Met ingang van augustus aanstaande introduceert de NHL als één van de eerste hogescholen in Nederland het vak ‘positieve psychologie’.

Wetenschap versus zelfhulp
Docent en psycholoog Toert Sistra: “Eigenlijk is dit het vak dat je altijd al wilde volgen, maar dat nooit op school gegeven werd. Kennis van wat mensen gelukkig maakt is nuttig in je beroep, maar ook voor je eigen leven kun je er veel aan hebben.”

Positieve psychologie probeert een brug te slaan tussen het streng wetenschappelijke onderzoek enerzijds en de populaire zelfhulpmethoden anderzijds. Sistra: “In de boekhandel puilen de kasten uit met boeken die beweren dat je in 5 stappen gelukkig kunt worden. Kenmerkend voor deze boeken is dat ze te veel beloven en te weinig waarmaken. Dit komt waarschijnlijk doordat ze onvoldoende op wetenschappelijk onderzoek gebaseerd zijn. De positieve psychologie probeert door middel van onderzoek het kaf van het koren te scheiden.”

Geluksbepalende factoren
Onderzoekers zijn het erover eens dat het niveau van welbevinden voor een belangrijk deel genetisch bepaald is. Daarnaast spelen omstandigheden een belangrijke rol, al is dat niet altijd op de manier waarop je zou verwachten. Zo blijkt het winnen van de loterij iemand maar zelden gelukkig te maken en lijken mensen naarmate ze ouder worden juist iets gelukkiger te worden.

Technieken
Een derde factor die bepalend is, is wat psychologen ‘voluntary control’ noemen. Dat is wat je zelf kunt doen. Hiemstra: “Eigenlijk is er nog maar opvallend weinig onderzoek gedaan naar technieken waarmee je zelf je geluk kunt verhogen. Maar de resultaten van het onderzoek tot nu toe zijn hoopgevend. Van de RET-methode, waarbij mensen effectievere denkpatronen wordt aangeleerd, was al bekend dat het goed werkt. Daarnaast zijn er methoden die mensen leren om hun unieke kwaliteiten beter te herkennen en deze meer te gebruiken. Dan zijn er nog de methoden waarbij mensen leren om met iets meer optimisme naar de toekomst en meer dankbaarheid naar het verleden te kijken. Ook hiermee worden goede resultaten geboekt. En ook van meditatiemethoden is inmiddels overtuigend aangetoond dat ze werkzaam kunnen zijn. Kortom, het is mogelijk om gelukkiger te worden. Maar het komt wel precies hoe je het doet. En het kost tijd en inspanning. Het is geen kwestie van “5 easy steps to happiness”.

Cursus
De cursus Positieve Psychologie wordt gegeven in februari/maart 2009. De cursus wordt zowel voor NHL-studenten als voor externe geïnteresseerden aangeboden. Studenten kunnen zich inschrijven via het Learning Centre van de NHL: www.learningcentre.nl. Niet-studenten kunnen zich aanmelden via aanmeldingspagina op www.positievepsychologie.info.