Meest opgemerkte gast gisteren op de klimaatconferentie was de Britse econoom Lord Nicholas Stern, auteur van het befaamde Sternrapport. Zijn boodschap aan de conferentie: “Groene economie is de enige uitweg uit deze zware economische crisis.”

De ontwikkelingslanden eerst
In het zogenaamde Sternrapport, dat in oktober 2006 verscheen, berekent de econoom hoeveel procent van het globale bnp een afdoend klimaatbeleid zou kosten, en hoeveel het zou kosten aan schadelijke impact indien men zo’n klimaatbeleid op wereldvlak niet voert.

Stern kwam gisteren naar Kopenhagen met de boodschap dat hij in die studie de impact van de globale opwarming sterk onderschat heeft en dat het allemaal veel meer geld zal kosten. Het goede nieuws van zijn boodschap was: de enige manier om de huidige economische crisis op te lossen, is door in te zetten op een koolstofarme economie.

‘Een koolstofrijke economie tekent haar eigen doodvonnis. Op twee manieren: door de olieprijzen die terug zullen stijgen. En door de schade veroorzaakt door de opwarming. En hoe dom zou het zijn de huidige economische crisis op te lossen door nu al een nieuwe crisis in te bouwen ?’ Voor Stern leidt het geen twijfel: groene economie op basis van nieuwe technologieën is tegelijk de motor voor economische groei. Groei moet er zijn, volgens Stern.

‘Wie tegen economische groei is, veroordeelt de armen om zonder ontwikkeling te blijven.’ Maar die groei kan volgens Stern perfect losgekoppeld worden van CO2. ‘Het is mogelijk! We moeten het alleen nog doen!’, aldus Stern. Een tweede kernpunt van het betoog van Stern: ‘Er is maar één juiste aanpak van het klimaatprobleem, en dat is in combinatie met het armoedeprobleem. Als we falen in het ene, falen we onvermijdelijk ook in het andere.’

De prioriteiten van zo’n gecombineerd beleid moeten aangegeven worden door de ontwikkelingslanden, vindt Stern. Zij staan op het eerste plan, de rijke landen hebben de plicht hen te begeleiden in de overgang naar een koolstofarme economie.’

Verrassend en inspirerend was het betoog van een ander gerenommeerd onderzoeker, John Schellnhuber van het Instituut voor Klimaatimpact in Potsdam. Het begrip van ecologische voetafdruk kennen we, en we weten dat we met onze huidige consumptie meer dan één aarde nodig hebben. Die is er natuurlijk niet. De voor de hand liggende onderzoeksvraag is: wat is de draagkracht van de aarde?

Schellnhuber draait die benadering om, en stelde zich de vraag: “Hoeveel aarde hebben we nodig om 9 miljard mensen te onderhouden?” Het klinkt absurd, maar de wetenschap kan veel. Van daaruit ontwierp hij een model voor een totale herinrichting van de wereld. Daar zijn twee redenen voor.

De huidige inrichting is niet de meest optimale, want is vaak chaotisch en niet optimaal op vlak van ruimtelijke inrichting en landgebruik. Maar de globale opwarming zorgt er ook voor dat in de toekomst de watervoorraden en condities voor landbouw helemaal zullen verschuiven. Idem voor de gebieden die geschikt zullen zijn voor menselijke bewoning.

Ook de bossen, en hotspots van biodiversiteit zullen verschuiven. In een optimale herschikking zouden er speciale zones komen waar intensief aan landbouw gedaan wordt, een soort “Agricultural commons”-, elders zullen “No- Go” areas komen om de biodiversiteit te redden, bijkomende natuurgebieden, om onder meer CO2 op te nemen uit de atmosfeer, en een hele infrastructuur voor hernieuwbare energie.

“Het ondenkbare denken”, noemt Schellnhuber die benadering. Want het alternatief – voortdoen zoals we bezig zijn- levert ons misschien 5°C opwarming en dat vooruitzicht is weinig aantrekkelijk. In heel zijn herschikking wijst zijn berekeningsmodel uit dat we op deze planeet voor 12 miljard mensen voedsel kunnen winnen, op een oppervlakte die slechts één vijfde is van de huidige landbouwoppervlakte. ‘Maar dan niet wanneer iedereen hamburgers eet,’ voegt Schellnhuber er aan toe. En niet onbelangrijk: ‘Zo’n globale verhuis is slechts mogelijk als de politiek het nodige kader biedt.’ De kathedraalbouwers van de 21ste eeuw kunnen aanrukken.

Alma De Walsche

Zie ook:

• Ambitieuzere klimaatdoelen nauwelijks duurder
• Strenger klimaatbeleid doet gezondheidskosten dalen
• Groene groei is de enige uitweg