WASHINGTON (IPS): De voormalige Amerikaanse senator George Mitchell arriveert morgen (vrijdag) in Damascus. Het is zijn eerste bezoek aan Syrië sinds president Obama hem speciale gezant voor het Midden-Oosten maakte. In een gesprek met IPS zegt de Syrische minister van Buitenlandse Zaken Walid Moualem dat Mitchell een warm onthaal wacht.

“Wat we over Mitchells werk voor Noord-Ierland en de Palestijnse kwestie gehoord hebben, is bemoedigend” zegt Walid Moualem. “We zijn bereid om met hem samen te werken.”

Ook van Barack Obama heeft Moualem een hoge dunk. “Hij plaatste een ruim Arabisch-Israëlisch vredesakkoord opnieuw op de agenda. Hij is ook van plan zich volledig uit Irak terug te trekken. We zijn bereid daarbij te helpen – maar ook met onze voorwaarden moet rekening worden gehouden.”

De Syrische relatie met de Verenigde Staten staat al vele jaren onder druk. Eind jaren 70 kwam Syrië op de Amerikaanse lijst van landen die het terrorisme steunden. Vandaag staat het daar nog steeds op. In 2003, na de invasie in Irak, keurde het Congres bijkomende economische sancties tegen Syrië goed.

Begin 2005 trok voormalig president George W. Bush zijn ambassadeur uit Damascus terug na de moord op de Libanese premier Rafiq Hariri. (Velen gaven Syrië de schuld van de moord, maar sluitende bewijzen werden niet gevonden.) Een topmedewerker van Bush zei onlangs dat de VS tijdens de acht jaar Bush in “een staat van bijna-oorlog” met Syrië was.

Nog veel werk
De beslissing van president Obama om Mitchell naar Damascus te sturen, geeft aan dat de zaken veranderen. Maar is er veel werk aan de winkel.

Op 31 mei hadden Moualem en zijn Amerikaanse evenknie Hillary Clinton een telefoongesprek, dat Moualem – die de Syrische ambassadeur in Washington was toen Bill Clinton in Witte Huis zat – als bemoedigend ervaarde.

“Ik denk dat Hillary Clinton een goede en efficiënte minister van Buitenlandse Zaken is”, zegt Moualem. “We zijn het eens geraakt over een ‘routekaart’ om de relaties tussen de VS en Syrië op alle terreinen te normaliseren. We zijn het erover eens geraakt dat we dezelfde visie hebben en die draait rond drie punten: Irak stabiliseren, aan een ruime vrede voor het Midden-Oosten werken, en samenwerken in de strijd tegen het terrorisme.”

Irak
Zowel Washington als Damascus hopen dat de Iraakse premier Nuri al-Maliki erin slaagt zijn land te stabiliseren.

Syrië heeft nauwe banden met Maliki. Bovendien delen beide landen een lange grens, die moeilijk te controleren is. Een nieuwe opflakkering van de gevechten in Irak zou ook Syrië voor grote problemen plaatsen. In 2006 vluchtten meer dan 1 miljoen Irakezen naar Syrië. De meeste vluchtelingen zijn daar nog steeds en wegen zwaar op de Syrische economie.

Obama’s verlangen naar een stabiel Irak heeft te maken met zijn plan om de Amerikaanse troepen daar weg te halen tegen eind 2011. Syrië gaf al te kennen dat het daarbij wilde helpen, op voorwaarde de VS niet langer de Syrische belangen negeerden.

“Het is zeer vreemd dat u mij als een ‘terrorist’ veroordeelt en mij tegelijk vraagt om u te helpen het terrorisme te bestrijden in Irak en elders”, zegt Moualem. “Daar klopt iets niet.”

Turkije
Over een vredesakkoord met Israël, het belangrijkste doel van Mitchells reis, pleit Moualem voor een herneming van de poging die Turkije vorig jaar begonnen is.

Vorig jaar waren er onrechtstreekse gesprekken tussen Syrische en Israëlische diplomaten in Istanboel. De delegaties bleven in hun hotels terwijl Turkse bemiddelaars hun boodschappen doorgaven.

Moualem volgde de gesprekken op de voet. Toen toenmalig premier Ehud Olmert ook naar Istanboel trok, was Moualem standby om hetzelfde doen zodra Israël bevestigde dat het zich volledig zou terugtrekken uit de Syrische gebieden die het sinds 1967 bezet houdt. Maar de bevestiging kwam niet. En de volgende dag viel Israël Gaza aan.

“Als de voorbereidende gesprekken met de Turken achter de rug waren, was het de bedoeling de afronding van het vredesakkoord aan de Amerikanen over te laten”, zegt Moualem. “Het beste zou zijn opnieuw voor die benadering te kiezen. Als het zou lukken, dan zou het succes voor Barack Obama zijn – en als we mislukken, dan is het alleen onze mislukking.”