RANMALA, INDIA (IPS) – De dorpen Ranmala, Nandagane, Shirgaon en Mengdewadi in de districten Pune, Sangli en Satara in West-India, hebben slechts één ding gemeen: ze hebben allemaal een vrouwelijke sarpanch (dorpshoofd). En dat maakt een verschil.

Changuna Raoji Sinalkar, 43 en single, werd unaniem gekozen toen de post van sarpanch vacant werd en de zetel gereserveerd werd voor een vrouw. Op 27 augustus stelde de Indiase regering het aantal voor vrouwen gereserveerde zetels in panchayats (dorpsraden) bij van 33 naar 50 procent.

Voor de dorpsbewoners in Ranmala maakte het niet uit dat Changuna een dalit was (voorheen onaanraakbaren buiten het rigide kastenstelsel) en kreupel raakte door polio in haar kindertijd. De reden dat niemand haar wilde trouwen. Ze werkte bij een staatskleuterschool.

Changuna ging de uitdaging met vertrouwen aan en zette de aanleg van basisvoorzieningen zoals toiletten hoog op de agenda. Op het Indiase platteland doen mensen doorgaans hun behoefte buiten. Voor vrouwen betekent dit dat ze heel vroeg moeten opstaan, om te voorkomen dat ze door andere dorpelingen gezien worden. Vaak gaan ze in groepen, voor hun persoonlijke veiligheid en ter bescherming tegen wilde dieren.

“Het was zwaar om op die vreemde tijdstippen het veld in te moeten. Er was al lang behoefte aan toiletten, maar niemand, ook niet de mannen in het dorp, kwam op het idee er iets aan te doen”, zegt Changuna. Ranmala ligt in de staat Maharashtra, ongeveer tweehonderd kilometer van Mumbai. Changuna zorgde ervoor dat binnen drie jaar elk huis in het dorp een toilet had.

Waterleiding
In Nandagane, in het district Satara, werd na jaren het watertekort opgelost dankzij de inspanningen van de vrouwelijke sarpanch Sunita Rajaram Dalvi (33), voor een prijs van ongeveer 23.000 euro. Sunita zat, voordat ze sarpanch werd, in een commissie die zich moest buigen over de waterproblematiek. In samenwerking met districtsambtenaren en de waterautoriteiten werden waterleidingen aangelegd, slibverwijderingsinstallaties gebouwd en beheersprojecten opgezet. Dorpsbewoners werkten er op vrijwillige basis aan mee.

“Na mijn huwelijk heb ik achttien jaar lang water op mijn hoofd moeten dragen, van waar het ook maar beschikbaar was, en het de heuvel op moeten zeulen. Dat gold voor alle vrouwen uit het dorp. We hadden nooit een dag rust, want er was water nodig voor koken, wassen en baden. De mannen hielpen nooit, de kinderen soms wel”, zegt Sunita. “We hebben nu de hele dag stromend water.”

De 45-jarige Anjanabai Amrutsagar werd gekozen tot sarpanch van Shirgaon in het district Sangli. Dit gebeurde nadat de zetel, net als in Ranmala, gereserveerd werd voor een vrouw. Een beslissing die ertoe leidde dat de mannelijke sarpanch, die er al veertig jaar zat, zijn positie af moest staan.

In eerste instantie werd Amrutsagar niet geaccepteerd in het dorp. De vrouwen steunden haar nauwelijks en de mannen lieten overduidelijk merken dat ze niet zaten te wachten op een vrouwelijke sarpanch. “Ik was behoorlijk wanhopig, in het begin. Alleen mijn familie steunde me.”

Het ijs brak toen ze vrouwen overhaalde Lezhim (een traditioneel mannelijke danssport) te gaan beoefenen. Twaalf vrouwen oefenden ’s avonds, na het huishouden. Al snel kwamen er meer vrouwen die de spottende opmerkingen van de mannen trotseerden. Die lieten zich pas zien toen de vrouwen van Shirgaon de eerste prijs wonnen bij de districtscompetitie. Eerder dit jaar vertoonden ze hun kunsten voor de Indiase president Pratibha Patil, die een bezoek bracht aan Maharashtra.

Toen ze meer steun begon te krijgen, mobiliseerde Anjanibai de vrouwen om iets te doen aan de onhygiënische omstandigheden in het dorp. Ook zette ze vrouwencollectieven op met de hulp van Mavin, een overheidsinstantie. Die collectieven waren gericht op kleinschalige bedrijfsvorming op het gebied van pluimvee- en schapenhouderij.

Lata Dattatreya Mengade (35), sarpanch van Mengdewadi in het district Pune, zette zich vooral in voor het veranderen van de perceptie over meisjes. Het aborteren van meisjes, omdat ouders liever een jongen willen, komt veel voor in India. “De geboorte van een dochter wordt gezien als een zware last”, zegt ze. “Aangezien de overheid pogingen doet dit sociale kwaad te bestrijden, heb ik me daarbij aangesloten.”

In minder dan drie jaar tijd gebeurde wat eerder voor onmogelijk was gehouden: de geboorte van een meisje wordt gevolgd door een kleine viering, georganiseerd door de sarpanch en andere vrouwen in het dorp.

Changuna, Sunita, Anjanibai en Lata volgden allemaal trainingen in goed bestuur bij de niet-gouvernementele organisatie Mahila Rajsatta Andolan (campagne voor vrouwelijk bestuur).