BERLIJN (IPS) – De enorme technologische en financiële risico’s die de bouw en het beheer van een nieuwe kerncentrale met zich meebrengen maakt ze oninteressant voor investeerders. Verschillende studies van onder meer Citibank en het Internationaal Atoomagentschap stellen de zogenaamde economische renaissance ter discussie.

De risico’s bestaan onder meer uit hoge constructiekosten, de waarschijnlijke vertragingen en de onzekerheid over de energieprijzen. Ook de wereldwijde economische crisis gooit roet in het eten, omdat investeerders voorzichtiger geworden zijn en regeringen minder budgettaire ruimte hebben.

Corporate killer
De meest recente analyse van de Citibank groep concludeert dat “sommige van de risico’s die ontwikkelaars lopen zo groot en variabel zijn dat elk van die risico’s afzonderlijk de grootste energiemaatschappij op de knieën zouden kunnen krijgen.”

De titel van het Citibankrapport laat er al geen twijfel over bestaan: “New Nuclear – The Economics Say No”. De studie somt vijf grote risicogebieden op waar ontwikkelaars en beheerders van nieuwe kerncentrales rekening mee moeten houden: planning, bouw, energieprijs, beheer en sluitingskosten. Volgens de studie hebben overheden in geïndustrialiseerde landen tot nu toe enkel de risico’s op het vlak van planning afgebouwd. Hoewel het een belangrijke factor is, “is het de factor met de minste financiële impact”. Bouw, energieprijs en beheer zijn de belangrijkste risicogebieden, zo enorm dat ze echte “corporate killers” zijn,  volgens het rapport.

Referenties
De Duitse fysicus Christoph Pistner van het Duitse Instituut voor Toegepaste Ecologie komt tot gelijkaardige conclusies. In zijn rapport “Renaissance of nuclear energy” voert Pistner aan dat ontwikkelaars “de enorme bouwkosten van een nieuwe kerncentrale op voorhand en voor een ongewoon lange termijn moeten financieren.” Het duurt minstens twintig jaar voor de operationele kosten terugbetaald zijn. Pas na die periode maakt de centrale winst. Bovendien, zegt Pistner, krijgen de ontwikkelaars van de centrales te maken met een bijkomend risico: omdat er momenteel weinig kerncentrales gebouw worden, beschikken ontwikkelaars nauwelijks over een referentie.

De weinige voorbeelden die er wel zijn, zoals Olkiluoto 3 in Finland, zijn bepaald niet hoopgevend. Met de bouw werd gestart in 2004, en de centrale zou in mei 2009 elektriciteit moeten produceren. Maar die deadline werd al verschillende keren uitgesteld. Eergisteren nog kondigde het management aan dat er mogelijk opnieuw uitstel komt tot juni 2012.

Bovendien lopen de kosten van de centrale torenhoog op. Oorspronkelijk zou de installatie drie miljard euro kosten, maar dat bedrag is al opgelopen tot meer dan 5,3 miljard euro. Hoeveel de centrale uiteindelijk zal kosten, blijft onduidelijk. Bij die hoge kostprijs moet ook het verlies aan inkomsten gerekend worden voor de elektriciteit die normaal al verkocht zou zijn.

Economische crisis
Een derde analyse van de haalbaarheid van nucleaire energie komt van de Franse energiedeskundige Thibaut Madelin. Hij legt vooral de nadruk op de gevolgen van de economische crisis, en ziet de grootste problemen in de duur van de bouw van een nieuwe centrale. Uit cijfers van het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) blijkt dat de vertragingen bij de bouw van nieuwe centrales gestegen is van zo’n vijf jaar in 1976 tot meer dan twaalf jaar in 2008.

In een recent commentaar dat gepubliceerd werd door de IAEA sluit Sharon Squassoni, onderzoeker bij het Carnegie Endowment for International Peace, zich bij die conclusie aan. “De economische crisis maakt plannen voor nieuwe kerncentrales bijzonder moeilijk”, schrijft Squassoni.

Voor een kerncentrale moet al snel op zestig maanden bouwwerkzaamheden gerekend worden, in vergelijking met achttien maanden voor een windmolenpark en 36 maanden voor een gascentrale.

Subsidies
Ook het Citibankrapport verwijst naar de Finse Olkiluoto 3 en concludeert dat de opbrengst van de investering teniet gedaan kan worden door het uitstel en de groeiende kosten “tenzij die kosten op de een of andere manier doorgesluisd kunnen worden”, een eufemisme voor staatssubsidies.

Het rapport concludeert dan ook dat nucleaire centrales zo goed als onmogelijk gebouwd kunnen worden zonder geld van de belastingbetaler, behalve als de privésector erin slaagt om één van de risicogebieden aanzienlijk af te bouwen. De bank denkt aan financiële garanties, minimum energieprijzen of een gegarandeerde vraag van de overheid.