BERLIJN (IPS) – Japanse parlementsleden en vredesactivisten voeren hun inspanningen op om de Amerikaanse regering ervan te overtuigen verder te gaan met nucleaire ontwapening. Japanse beleidsmakers legden de voorbije decennia de nadruk op de bescherming die het Amerikaanse kernarsenaal biedt, maar nu komt er meer oog voor de gevaren die de verdere verspreiding van atoomwapens inhoudt.

Het Japanse lobbywerk in Amerika is goed getimed. De regering van president Barack Obama legt naar verluidt de laatste hand aan haar Nuclear Posture Review (NPR), een strategische denkoefening die de basis moet leggen voor het Amerikaanse kernwapenbeleid in de komende vijf tot tien jaar.

Bovendien is er in april een top over nucleaire veiligheid in Washington en in mei een conferentie over het Nonproliferatieverdrag in New York.

Japan heeft zelf geen kernwapens, maar het land heeft een aanzienlijk diplomatiek gewicht en heeft ook als enige land de verschrikking van nucleaire bombardementen meegemaakt.

Start
“De kans dat Japan binnen afzienbare tijd een veel grotere rol gaat spelen in de kernontwapening is reëel”, oordeelt Masayoshi Hamada, een voormalige viceminister van Buitenlandse Zaken. Nu is hij volksvertegenwoordiger voor Komeito, een partij uit de oppositie die sterk de nadruk legt op kernontwapening. Hamada is één van de 204 Japanse parlementsleden die hun handtekening zetten onder een brief aan de regeringstop en het parlement van de VS. De ondertekenaars steunen de hervatting van de Start-onderhandelingen tussen de VS en Rusland over de beperking van het strategische kernarsenaal van de twee landen.

Volgens Akira Kawasaki van Peace Boat, een internationale vredesorganisatie die vanuit Japan werkt, zouden nog veel meer parlementsleden hun handtekening gezet hebben als de initiatiefnemers daar meer werk van hadden gemaakt.

Het schrijven van de parlementsleden volgde op een brief van de Japanse buitenlandminister Katsuya Okada aan zijn Amerikaanse collega Hillary to Clinton in December 2009. Daarin distantieerde Okada zich van de steun die vroegere Japanse regeringen uitspraken voor een fors Amerikaanse kernwapenbeleid. Hij toonde zich bezorgd dat Japanse politici er in het verleden bij de VS op aangedrongen kunnen hebben het kernwapenarsenaal niet af te bouwen. “Dat wijkt zeker af van mijn opvattingen”, schreef Okada. Volgens Okada mogen kernwapens ook alleen als afschrikkingsmiddel dienen en zou het gebruik ervan tegen landen die zelf geen kernwapens bezitten helemaal verboden moeten worden.

Invloed
Experts geloven dat het Japanse lobbywerk een invloed kan hebben. “Het maakt duidelijk dat de belangrijkste bondgenoot van de VS in de regio van de Stille Oceaan de afbouw van het kernarsenaal en de beperking van de missie van die wapens steunt”, zegt M. Kristensen, de directeur van het Nucleaire Informatieproject van de Federatie van Amerikaanse Wetenschappers.

Sommige Japanse politici maken zich zorgen dat een terughoudend Amerikaans kernwapenbeleid Japan zal blootstellen aan de dreiging die uitgaat van Chinese en misschien wel Noord-Koreaanse kernwapens. Maar volgens Gregory Kulacki, een China-expert van de Vereniging van Bezorgde Wetenschappers in de VS, doet die bezorgdheid niet af van de steun die kernontwapening nu onder Japanse politici geniet.

Zie ook:

• Op naar een kernwapenvrije wereld
• Plan voor verwijderen kernraketten uit Europa