COCHABAMBA: “Goed Leven” is de filosofie waardoor de Boliviaanse regering de nieuwe grondwet liet inspireren. Volgens de opstellers kan de filosofie een basis worden voor een wereldwijde beweging voor consuminderen, behoud van natuurlijke hulpbronnen en betere ontwikkelingsmodellen.

Raúl Prada, de vice-minister voor strategische planning voormalig lid van het team dat de Boliviaanse grondwet herschreef, stak gisteren de loftrompet over de nieuwe wet, een initiatief van de inheemse president Evo Morales.

Voor de nieuwe grondwet werd uitgebreid gesproken met vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties. Socioloog Prada ziet in het Boliviaanse programma een goed ‘exportproduct’, omdat het “biodiversiteit beschermt, de landrechten van de inheemse bevolking respecteert en waterbronnen behoudt.”

Het inheemse concept van “Goed Leven” contrasteert volgens de aanhangers met “Beter leven”, omdat het inhoudt dat aan alle basisbehoeften tegemoet wordt gekomen terwijl tegelijkertijd in harmonie met de natuur geleefd wordt. Beter leven zou gericht zijn op steeds meer materieel gewin ten koste van de natuur.

Inheems wereldbeeld
“Het is een voorstel waarin het traditionele inheemse wereldbeeld verwerkt is en dat goed aansluit bij antikapitalistische en milieubewegingen die zich inzetten voor de planeet”, zei Prada gisteren op de eerste dag van de Wereldvolksconferentie over Klimaatverandering en de Rechten van Moeder Aarde. De conferentie in Cochabamba duurt nog tot en met donderdag.

Nadat Morales in januari 2006 aan de macht kwam, werd een proces voor een nieuwe grondwet in gang gezet. Doel was om de natuurlijke rijkdommen van het land terug te geven aan de Bolivianen en de rechten van de verarmde, inheemse bevolking, arbeiders en vrouwen te verbeteren.

Een van de pijlers was “Goed Leven” wat verwijst naar de inheemse waarde om respectvol met de natuur om te gaan. “Dat klinkt mooi”, zei Trond Norheim, milieudeskundige bij de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB), die de toespraken van de Boliviaanse overheidsvertegenwoordigers volgde. “Maar er bestaan verschillende levensstijlen in de samenleving en we moeten ook weten wat “Goed Leven” concreet voor stadsbewoners betekent. Met alleen toespraken komen we er niet.”

Ondanks deze kanttekening, zegt Norheim het Bolivaanse model met interesse te volgen, omdat het groepen met lage inkomens de mogelijkheid geeft hun rechten op te eisen in plaats van “alles aan de overheid over te laten.”

Volgens de Portugese socioloog Boaventura de Sousa Santos, actief betrokken bij het Wereld Sociaal Forum, is de nieuwe Boliviaanse grondwet gebaseerd op drie democratische pijlers: representativiteit, participatie van alle sociale actoren en het herstel van gemeenschapswaarden. “Een concept dat de vreedzame coëxistentie tussen mensen ten goede zal komen”, zegt hij.

Dekolonisatie
Prada beschreef het Boliviaanse model als een samenkomen van de inheemse behoefte aan “dekolonisatie” en de hernationalisatie van natuurlijke hulpbronnen. Hij verwees naar de gasoorlog uit 2003, een maand van protesten tegen plannen om Boliviaans aardgas te exporteren. De affaire zorgde voor de val van de rechtse regering van Gonzalo Sánchez de Lozada.

Carlos Villegas, hoofd van het staatsolie- en gasbedrijf YPFB, sprak over de hernationalisatie van de gasreserves en de rechten van de inheemse bevolking om controle uit te oefenen op het gebruik van natuurlijk hulpbronnen.

De inheemse bevolking in zuidoost Bolivia, waar zich de op een na grootste voorraad aardgas van Latijns-Amerika bevindt, wordt nu geconsulteerd voordat bedrijven toestemming krijgen om fossiele brandstofbronnen te exploiteren op hun land. Ook moet hiervoor nu betaald worden. Aardgas is voor de Boliviaanse regering de belangrijkste bron van inkomsten. (IPS)