WASHINGTON: De bovenste kilometers van de aardkorst bevatten 50.000 keer meer energie in de vorm van warmte dan alle olie- en gasreserves op aarde bij elkaar. Desondanks wordt momenteel slechts 10.700 megawatt van de geothermische capaciteit benut.

Deels komt dat door de dominantie van de olie, gas-, en kolenindustrie, die goedkope brandstof leveren door de kosten van de klimaatverandering en luchtvervuiling niet door te berekenen in hun prijzen. Tot nu toe werd relatief weinig geïnvesteerd in de ontwikkeling van aardwarmte. In de afgelopen tien jaar groeide geothermische energie met amper 3 procent per jaar.

Bijna de helft van de bestaande opwekkingscapaciteit is te vinden in de Verenigde Staten en op de Filipijnen. Indonesië, Mexico, Italië en Japan nemen het grootste deel van de overige opwekkingscapaciteit voor hun rekening. In totaal zijn er nu 24 landen die geothermische energie omzetten in elektriciteit. El Salvador, IJsland en de Filipijnen halen respectievelijk 26, 25 en 18 procent van hun energie uit geothermische centrales.

Laatste technologie
Het potentieel van aardwarmte om elektriciteit te verschaffen voor huishoudens en de industrie, is groot. Naast de stroom die wordt opgewekt, wordt er ook aardwarmte direct gebruikt – zonder omzetting in elektriciteit – in de industrie en om huizen en kassen te verwarmen. Dit gaat bijvoorbeeld om aardwarmte die gebruikt wordt voor hete baden in Japan, kassen in Rusland en de verwarming van huizen op IJsland.

Een interdisciplinair team van dertien wetenschappers en ingenieurs van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) deed in 2006 onderzoek naar de potentie van aardwarmte in de VS. Met gebruik van de laatste technologie, inclusief de boortechnieken die ontwikkeld werden door gas- en oliebedrijven, kan geothermische energie volgens hen massaal gebruikt worden. Warmte uit rotsen kan gebruikt worden door in de rots te boren, deze te breken en er vervolgens water doorheen te pompen. Het opgewarmde water wordt vervolgens  gebruikt om een stoomturbine aan te drijven. Met deze techniek kunnen de Verenigde Staten 2000 keer meer energie opwekken dan het land nodig heeft, zeggen de wetenschappers van het MIT.

Nieuwe centrales
Hoewel geothermische energie nog duur is, kan de techniek bijna overal op aarde worden toegepast. Australië is momenteel koploper in de ontwikkeling van proefcentrales, gevolgd door Duitsland en Frankrijk.

De nieuwste technieken worden nog niet op grote schaal toegepast. Wel zijn investeerders al jaren bezig met bestaande technologie. In de VS bleef de opwekking van geothermische energie lang beperkt tot het Geysersproject in het noorden van San Francisco, het grootste geothermische complex ter wereld met een opwekkingscapaciteit van 850 megawatt.

Momenteel hebben de VS geothermische installaties met een totaal vermogen van 3000 megawatt in gebruik. In 13 staten zijn 152 centrales in ontwikkeling. Naar verwachting zal de capaciteit bijna verdriedubbelen.

Indonesië kondigde in 2008 plannen aan om zijn totale vermogen op te krikken tot 6900 megawatt. Op de Filipijnen staan ook een aantal nieuwe projecten gepland.

In Afrika is Kenia een koploper, met een capaciteit van meer dan 100 megawatt. Het land is van plan voor 2015 nog eens voor 1200 megawatt extra bij te bouwen. Japan, dat in totaal 535 megawatt opwekkingscapaciteit heeft, was een van de landen die het eerst actief was op dit terrein. Na bijna twee decennia inactiviteit heeft het land – dat bekend is vanwege zijn badplaatsen –  de bouw van geothermische centrales weer opgepakt.

In Europa is Duitsland erg actief. Het land heeft vijf kleine geothermische centrales. Er zijn nog 150 centrales gepland. (IPS)