‘Als we onze droom van een betere en veiligere wereld willen laten uitkomen, dan moeten we het meer dan ooit van vrijwilligers hebben,’ aldus Kofi Annan. Vanuit die gedachte steken 100 miljoen Europeanen hun armen uit de mouwen om zich in te zetten voor hun omgeving en anderen te helpen.

Een gepensioneerde leraar kunstgeschiedenis houdt lezingen over Europese meesterwerken voor buitenlandse museumbezoekers. Een student leest kinderen voor in een ziekenhuis. Een oud-voetballer werkt als trainer bij een buurtclub. Er zijn duizenden manieren waarop mensen een steentje bijdragen. De Europese Commissie geeft vandaag het startschot voor 2011 als Europees Jaar van het vrijwilligerswerk.

Het is de bedoeling extra aandacht te vragen voor deze sector en meer burgers over te halen om zich in te zetten. Vicevoorzitter en EU-commissaris voor Justitie, grondrechten en burgerschap Viviane Reding, de Belgische staatssecretaris voor armoedebestrijding Jean-Marc Delizée en het Europees Parlementslid Marian Harkin presenteerden de bijbehorende slogan: ‘Vrijwilligers maken het verschil’.

‘Ik bewonder de miljoenen Europeanen die werken aan een betere wereld’, zei Viviane Reding. ‘Ieder van ons kan iets voor een ander betekenen. Vrijwilligerswerk sterkt de Europese waarden van solidariteit en sociale cohesie. Bij de aankondiging van dit Europese Jaar van het vrijwilligerswerk wil ik steun vragen voor alle vrijwilligers. Het is tijd voor een gebaar, om iets terug te doen en de helpers te helpen!’

Een Eurobarometer-onderzoek wees in mei 2010 uit dat 3 op de 10 Europeanen als vrijwilliger actief zijn. Vrijwilligerswerk kent vele verschijningsvormen en tradities. Maar bij al deze activiteiten blijkt dat als mensen samenkomen om elkaar te helpen en steun te bieden, iedereen daar wel bij vaart, zowel de samenleving als geheel, als de betrokken vrijwilligers. Door vrijwilligerswerk te verrichten, verwerven mensen kennis, oefenen zij hun vaardigheden en breiden zij hun sociale netwerk uit. Hierdoor krijgen zij zicht op ander of beter werk. Ook is het goed voor hun persoonlijke en sociale ontwikkeling.

De Commissie helpt jonge mensen die vrijwilligerswerk willen doen. In het kader van het Europese vrijwilligerswerk (European Voluntary Service) reizen duizenden jongeren naar het buitenland om les te geven, het cultureel bewustzijn te bevorderen en levenservaring op te doen. Zo worden de gehandicapte bewoners van het Kopenhaagse ‘Verahus’ in het dagelijks leven geholpen door vrijwilligers. Zij organiseren vrijetijdsactiviteiten als schilderen, muziek, spelletjes en sport, en begeleiden hun bij uitstapjes.

Het Europese Jaar van het vrijwilligerswerk moet de Europese burger aanmoedigen om ook vrijwilliger te worden en eventuele drempels wegnemen. Daarvoor zijn vier hoofddoelstellingen geformuleerd:

• belemmeringen om vrijwilliger te worden wegnemen;
• de positie van vrijwilligersorganisaties versterken en de kwaliteit van het vrijwilligerswerk verbeteren;
• vrijwilligersactiviteiten belonen en erkennen;
• aandacht vestigen op het belang van vrijwilligerswerk.

Hiertoe zal de Commissie de lidstaten en vrijwilligersorganisaties aanmoedigen om beste praktijken uit te wisselen. De nadruk zal liggen op het opleiden van vrijwilligers, accreditatie en kwaliteitsborging, en het zoeken van het juiste werk voor de juiste vrijwilliger. De Commissie zal de vorming van Europese netwerken stimuleren met het oog op grensoverschrijdende uitwisseling en samenwerking tussen vrijwilligersorganisaties en andere sectoren, zoals met name het bedrijfsleven.

In het Europese Jaar van het vrijwilligerswerk (EYV) zal aandacht worden besteed aan honderden activiteiten en projecten. Op het niveau van de EU gaat het onder meer om:

• EYV2011 Tour: vrijwilligers reizen een jaar lang langs EU-landen om er te vertellen over hun werk en in gesprek te gaan met beleidsmakers en het brede publiek;
• EYV Relay: 27 vrijwilligers gaan als verslaggever op bezoek bij 54 vrijwilligersorganisaties en maken daarvan reportages voor diverse media. Aan het eind van het jaar wordt uit dit materiaal een documentaire samengesteld over het Europese jaar en de EVY2011 Tour;
• vier thematische conferenties over belangrijke kwesties op het gebied van vrijwilligerswerk: 8 januari in Boedapest: erkenning van vrijwilligerswerk; mei/juni: huldiging van vrijwilligers; oktober: versterking van de positie van vrijwilligersorganisaties; december: slotconferentie over nieuwe uitdagingen.

De Commissie werkt nauw samen met de vrijwilligersorganisaties van de ‘EYV2011 Alliance’, het Europees Parlement, de lidstaten, het Comité van de Regio’s, het Europees Economisch en Sociaal Comité, de Raad van Europa en de vrijwilligers van de Verenigde Naties.

Voor meer informatie

– De officiële website van het Europees Jaar van het vrijwilligerswerk (met onder meer een tijdschema van de EYV Tour)
– De website van de ‘EYV2011 Alliance’
– Homepage van Viviane Reding, vicevoorzitter en Commissaris voor Justitie, grondrechten en burgerschap
– Homepage van www.vrijwilligerswerk.nl