Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie Rychard Bouwens en Marijn Franx van de Universiteit Leiden, heeft een sterrenstelsel ontdekt met een roodverschuiving van 10,3. Dat komt overeen met een recordafstand van 13,2 miljard lichtjaar. Dat hebben de astronomen bekendgemaakt op een persconferentie van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. Een artikel over de ontdekking verschijnt binnenkort in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.

Anders gezegd: het licht van het verre sterrenstelsel, dat de aanduiding UDFj-39546284 draagt, werd uitgezonden toen het heelal nog maar 500 miljoen jaar oud was (Nature, 27 januari).

Het verre sterrenstelsel is ontdekt op een alles bij elkaar 87 uur belichte opname van de Hubble-ruimtetelescoop. Tot nog toe is UDFj-39546284 het enige stelsel op de Hubble-foto met een roodverschuiving groter dan 10. Daarnaast zijn wel nog enkele tientallen stelsels op afstanden van iets meer dan 13 miljard lichtjaar (een roodverschuiving van 8 ) opgespoord.

Volgens de onderzoekers is dat heel opmerkelijk: op grond van eerdere metingen werden minstens tien van die extreem verre sterrenstelsels verwacht. Het lijkt er dus op dat het heelal in de periode tussen 500 en 650 miljoen jaar na de oerknal een zeer sterke evolutie heeft ondergaan.

Sterrenstelsels die zich nog verder weg bevinden dan UDFj-39546284 bevinden zich buiten het bereik van de Hubble-ruimtetelescoop. Voor een nog diepere blik in het heelal is het wachten op de James Webb-ruimtetelescoop, die op zijn vroegst in 2014 wordt gelanceerd.

Eddy Echternach / Astronieuws