Miljardair Bill Gates, de op één na rijkste man ter wereld, schaart zich onder de voorstanders van een heffing op financiële transacties, om zo meer geld vrij te maken voor voedselzekerheid in de wereld. Dat zou gastland Frankrijk in november enorm helpen om het door de G20 aangenomen te krijgen.

Bill Gates presenteert vandaag zijn rapport over innovatieve manieren om geld vrij te maken voor ontwikkelingshulp. Dat is hem afgelopen februari gevraagd door de Franse president Nicholas Sarkozy, die het rapport wil gebruiken als input voor de bijeenkomst van de G20, in november in Cannes. Sinds de financiële crisis is er te veel gesneden in de officiële ontwikkelingshulp.

Substantieel deel
Het rapport, dat wordt aangeboden aan de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds, “erkent de controverse”, aldus de aankondiging van Geoffrey Lamb, senior adviseur van de Bill and Melinda Gates Foundation. “Maar het zal ervoor pleiten een substantieel deel te bestemmen voor ontwikkeling.”

Een heffing op financiële transacties kan veel opleveren. “Sommige modellen voorspellen dat zelfs een kleine heffing al 48 miljard dollar (35 miljard euro) kan opleveren in de G20. Of een vijfde daarvan als alleen de grote Europese landen meedoen.” Als derivaten worden meegenomen, kan dat nog veel meer worden.

Ontwikkelingsorganisaties zijn blij met het rapport over de belasting, die door veel ngo’s de “Robin Hood”-belasting wordt genoemd. “Het schip is uitgevaren, en de rijkste man is aan boord”, zegt Richard Gower van Oxfam International. “We zijn op weg naar een akkoord dat miljarden oplevert voor arme landen om voedselzekerheid te bevorderen en klimaatverandering te voorkomen.”

Tobin
Al in de jaren negentig, tijdens de Aziatische en Russische crisis, stelde de Nobelprijswinnaar James Tobin voor om een belasting te heffen op kortetermijnspeculatie, om te veel instabiliteit te voorkomen. Met de huidige crisis staat het weer op de agenda, door toedoen van Frankrijk en Duitsland. Tegenstanders zijn er ook, met name Engeland, dat bang is dat de positie van Londen als financieel centrum wordt aangetast.

De grote vraag is hoeveel van de opbrengst uiteindelijk zal worden vrijgemaakt voor voedselzekerheid. Regeringen zullen het geld grotendeels graag gebruiken voor nationale bestedingen. Maar veel mensen willen dat het geld moet worden ingezet om oudere beloftes aan arme landen in te lossen. Ook Bill Gates pleit daarvoor.

In het rapport pleit Gates ook voor andere maatregelen, zoals een heffing op tabak – om geld te genereren voor gezondheidszorg – en een heffing op zee- en luchtvaart – om geld te genereren voor het klimaat.

Jim Lobe