Bij de presidentsverkiezingen volgend jaar in Egypte doet er voor het eerst ook een vrouwelijke kandidaat mee. Bouthaina Kamel, een 49-jarige tv-presentatrice en activiste, is al met haar campagne begonnen. “Ik stel me kandidaat om de wereld te laten zien dat Egypte een modern land is”, zegt Kamel. “Het recht om te kandideren is net als het stemrecht een fundamenteel mensenrecht”.

“Ik neem het op voor alle rechteloze Egyptenaren”, zegt de politica in spe, die als onafhankelijke kandidaat wil opkomen. “Niet alleen voor vrouwen, maar ook voor de gemarginaliseerde inwoners van Opper-Egypte, Nubiërs, Bedoeïnen, de armen, de ouderen, de gehandicapten.” Kamel wil vooral campagne voeren rond de strijd tegen de corruptie en de werkloosheid.

De Egyptenaren trekken op 28 november naar de stembus voor de eerste vrije parlementsverkiezingen na de val van hun autocratische president Hosni Moebarak in februari. Het is nog niet duidelijk wanneer de presidentsverkiezingen zullen volgen, maar de Opperste Raad van de Strijdkrachten die het land nu bestuurt, heeft beloofd dat die cruciale stembusgang er ten laatste in 2013 komt.

Kamel werkte van begin de jaren negentig tot 2005 voor de Egyptische staatstelevisie. Na een controversieel referendum over de herziening van de grondwet werd ze politiek actief. Ze werd lid van de protestbeweging Kefaya en ontpopte zich tot een van de uitgesproken critici van het regime van Moebarak. “Ik heb deelgenomen aan talrijke betogingen en marsen, vooral tegen de corruptie”, zegt Kamel.

Arabische lente
Toen de Arabische lente dit jaar Egypte bereikte, stond Kamel naar eigen zeggen op de eerste rij. “Ik was op het Tahrirplein op 25 januari, de dag dat de revolutie begon.”

Na het vertrek van Moebarak keerde Kamel terg naar de staatstelevisie, maar daar werd ze “gemarginaliseerd” door haar superieuren omdat ze weigerde zomaar alles van haar teleprompter af te lezen. Kamel zegt dat ze sindsdien drie keer verhoord is door de militaire autoriteiten, de laatste keer omdat ze kritiek had geleverd op de Opperste Raad van de Strijdkrachten.

De grootste uitdaging voor Kamel is dat veel Egyptenaren – zowel mannen als vrouwen, niet gewonnen zijn voor een vrouw als president. Sommige islamistische partijen en groepen, met name de machtige Moslimbroeders, verwerpen het idee uit religieuze overwegingen.

Kamel laat zich er niet door ontmoedigen. “Als ik met de mensen praat, zelfs in bastions van de traditie als Opper-Egypte en de Nijldelta, maakt het feit dat ik een vrouw ben weinig verschil. Belangrijk is dat ik naar hun meningen luister en hun problemen begrijp.” “Vrouwen speelden een belangrijke rol in de revolutie”, zegt Kamel. “Hopelijk gaan ze nu ook een meer actieve rol spelen in de nationale politiek dan in het verleden.”

De Egyptische vrouwen hebben sinds 1956 stemrecht en het recht te kandideren voor politieke functies. Maar volgens het Centrum voor Ontwikkeling in Caïro, een niet-gouvernementele organisatie, maakten vrouwen tussen 1981 en 2010 maar 5 procent uit van alle kandidaten bij nationale verkiezingen. In het parlement ging in die periode gemiddeld 2 procent van de zetels naar vrouwen, ook in de gemeenteraden bleef het aandeel van vrouwen lager dan 5 procent.

Adam Morrow en Khaled Moussa al-Omrani