De belasting op de financiële transacties (TFF) – soms beter gekend als de Tobintaks en de Robin Hood Tax – is een van de grote onderhandelingsthema’s van deze G20. De Franse president Nicolas Sarkozy meldde gisteravond (woensdag) dat hij opnieuw gepleit had voor de invoering van zo’n belasting . ‘Ook de Duitse kanselier Merkel maakte er een speciale aanbeveling voor. De belasting op valutatransacties is technisch haalbaar, financieel onmisbaar en moreel ontegenspreekbaar.’

Al in de jaren negentig, tijdens de Aziatische en Russische crisis, stelde de Nobelprijswinnaar James Tobin voor om een belasting te heffen op kortetermijnspeculatie, om te veel instabiliteit te voorkomen.

Een heffing op financiële transacties kan veel opleveren. “Sommige modellen voorspellen dat zelfs een kleine heffing al 48 miljard dollar (35 miljard euro) kan opleveren in de G20. Of een vijfde daarvan als alleen de grote Europese landen meedoen.” Als derivaten worden meegenomen, kan dat nog veel meer worden.

Sarkozy meldde dat Brazilië en Argentinië lieten weten dat ze absoluut niks tegen zo’n tax hebben. Ngo’s voegden in de namiddag nog Zuid-Afrika aan het lijstje van Robin Hood Tax-aanhangers toe. ‘Het is erg belangrijk dat niet alleen Europese landen erachter staan. Zo zijn we zeker dat ze de tax niet alleen voor de eigen begrotingen gaan gebruiken’. Barack Obama heeft ook al aangegeven er niet onwelwillend tegenover te staan.

De grote vraag is hoeveel van de opbrengst uiteindelijk zal worden vrijgemaakt voor voedselzekerheid. Regeringen zullen het geld grotendeels graag gebruiken voor nationale bestedingen. Maar veel mensen willen dat het geld moet worden ingezet om oudere beloftes aan arme landen in te lossen. Ook Bill Gates pleit daarvoor.

Historische doorbraak?

Alles bij elkaar echter moeten we vaststellen dat de tax nog nooit zoveel steun heeft genoten: de Europese Unie, een aantal opkomende landen, het Vaticaan, de Anglikaanse kerk, de hele vakbondsbeweging, een zeer groot deel van de ngo’s,… allemaal staan ze erachter. ‘Ook VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon maakte duidelijk dat hij voor de tax gewonnen is,’ stelde ACV-voorzitter Luc Cortebeeck vast toen hij ontmoetingen tussen internationale vakbondsleiders en leiders van internationale instellingen voorzat, gisteren. Het is dus afwachten of Cannes in deze voor een – men kan bijna zeggen: historische – doorbraak kan zorgen.

John Vandaele