Na een strijd van tientallen jaren krijgt de inheemse bevolking van El Salvador eindelijk erkenning in de Grondwet. Een eerste stap op weg naar herstel van hun identiteit, zeggen belangengroepen.

Met een aanpassing van Artikel 63 van de Grondwet worden inheemse talen en andere uitingen van inheemse cultuur erkend, iets wat tot nu toe niet expliciet het geval was.

Het parlement dat op 1 mei is aangetreden, moet de grondwetswijziging nog goedkeuren. Maar omdat de politieke machtsverdeling in het parlement praktisch gelijk is gebleven na de verkiezingen van maart, twijfelt niemand eraan dat de hervorming voldoende stemmen zal krijgen. Inheemse leiders verwachten dat dat zal gebeuren in juni of juli.

Multi-etnisch
“De hervorming is een grote stap voorwaarts, omdat dit land de inheemse bevolking altijd heeft genegeerd”, zegt Carlos Lara, antropoloog aan de Universiteit van El Salvador. “De oorspronkelijke bewoners hadden daarom nauwelijks rechten.”

In El Salvador heerst alom het idee dat de inheemse bevolking tot het verleden behoren, omdat ze door historische omstandigheden zijn verdwenen of zich vermengden met afstammelingen van de Spanjaarden die het gebied vanaf 1524 koloniseerden, zegt hij. De grondwetswijziging “zet dingen recht”, zegt Lara, omdat El Salvador zichzelf daarmee definieert als multicultureel en multi-etnisch.

Officiële erkenning
Shandur Kuatzín, voorzitter van de Unie voor Inheemse Gemeenschappen van Guacotecti Cushcatan, zegt dat na de grondwetswijziging en officiële erkenning de strijd voor de inheemse rechten pas begint. “Zoals de teruggave van land dat in de negentiende eeuw van ons gestolen is.”

Volgens een volkstelling uit 2007, is slechts 0,2 procent van de bevolking inheems. Een cijfer dat verworpen wordt door inheemse organisaties en academici. Zij verwijzen naar een onderzoek uit 2005 van het ministerie van Economische Zaken, waarin 17 procent van de bevolking als inheems wordt aangemerkt. Het gaat dan vooral om het Nahau-Pipil volk in het midden en westen van het land, en Lenca en Cacaopera in het oosten.

Er zijn ook nog steeds steden, zoals Santo Domingo de Guzmán in de zuidwestelijke provincie Sonsonate, waar 80 procent van de bevolking inheems is, aldus Lara.

Edgardo Ayala