De snel groeiende “aardappelbeweging” in Griekenland omzeilt de traditionele distributiekanalen en organiseert de rechtstreekse verkoop tussen landbouwer en consument.

Als een economie krimpt, leidt dat normaal tot dalende prijzen als gevolg van de krimpende vraag. In Griekenland werkt dat mechanisme voorlopig nog niet. Integendeel: terwijl de economie met gemiddeld 5 procent per jaar kromp, stegen de prijzen met zo’n 3,7 procent per jaar.

Niet zozeer de politici, maar de burgers zelf namen actie om het tij te keren. In april rapporteerde het Griekse bureau voor Statistiek (Elstat) een val in de aardappelprijs van 24,6 procent, de grootste prijsvermindering ooit voor een product. Die historische deflatie was toe te schrijven aan wat de aardappelbeweging genoemd wordt: een organisatie die de rechtstreekse verkoop organiseert tussen boer en consument.

De aanleiding voor de beweging  was een actie van boze Griekse boeren op 5 februari. De boeren namen het niet dat Griekenland Egyptische aardappelen importeerde terwijl ze zelf met volle schuren zaten. In het centrum van Thessaloniki deelden ze meer dan tien ton aardappelen gratis uit.

Actiegroep
Daarop nam een actiegroep uit de Noordelijke Griekse stad Katerini contact op met de boeren, en eind februari werd een eerste verkoop van aardappelen georganiseerd voor 25 cent per kilogram – een derde van de marktprijs.

De beweging verspreidde zich al snel naar de universiteit van Thessaloniki, waar professor Landbouwmarketing Christos Kamenidis, samen met vrijwilligers, een aardappelverkoop organiseerde op de campus. “Ik dacht dat we maar 3 of 4 ton zouden verkopen, maar we verkochten op de eerste dag 50 ton”, vertelt hij. “De mensen stortten zich op de verkoop, de producenten konden gewoon niet volgen.”

In het gebied rond Thessaloniki zijn er nu regelmatig verkopen van goedkope landbouwproducten, en de beweging heeft zich nu ook uitgebreid naar de hoofdstad Athene en andere delen van het land.

De beweging wordt zo groot dat ze de markt verandert. “De concurrentie is groter”, zegt Kamenidis. “Winkels die vroeger voor 75 cent per kilo verkochten, hebben hun prijzen al laten zakken tot 45 cent”. Het effect geldt niet enkel voor aardappelen – ook rijst, olijfolie, bloem en honing worden nu rechtstreeks van boer tot consument verkocht, waardoor de prijzen halveren.

John Psaropoulos