We komen alleen uit de crisis als we nu kiezen voor grote investeringen in een circulaire economie, een radicaal ander belastingsysteem en vernieuwing en investering in onderwijs.

De duurzaamheidsbeweging is sterk gegroeid en vraagt om urgente problemen echt anders aan te pakken, betoogde Marjan Minnesma, directeur van actieorganisatie Urgenda, op Duurzame Dinsdag, tijdens haar Duurzame Troonrede (pdf).

Groei op de pof
Minnesma schetst hoe we jarenlang op de pof hebben geleefd: “De wereld heeft jarenlang met fictief geld (schulden) gebouwd, gekocht en geconsumeerd. We hebben grote hoeveelheden fossiele brandstoffen en andere grondstoffen gebruikt. Dit heeft schaarste en diverse crises als gevolg. de financiële crisis, de economische crisis en de ecologische crisis zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ze versterken elkaar en trekken elkaar in een negatieve spiraal naar beneden. De samenleving betaalt nu de prijs.”

Maatregelen van Minnesma voor een snelle transitie:

• Onmiddellijke overgang naar een circulaire economie waarin producten meerdere levens krijgen, we produceren in kringlopen en we heel zuinig zijn op onze schaarse grondstoffen.
• Zwaar investeren in deze nieuwe economie. De koplopers tot norm verheffen en achterblijvers dwingen tot verandering of verdwijning
• Een radicaal ander belastingsysteem waarbij we grondstoffen belasten en arbeid en pensioen fiscaal ontlasten. Financiële sector op de schop.
• Duurzaamheid geïntegreerd in elk schoolvak bij elke opleiding van basisschool tot universiteit.
• Invoering van een maatschappelijke stage.
• Geen marktwerking in de zorg, meer vertrouwen en terug naar de menselijke maat.
• Een Ministerie van Circulaire Economie, een Ministerie van Duurzame Investeringen, een Ministerie van Gezondheid en Voedsel en een Ministerie van Coöperatie en Verbinding voor het realiseren van bovengenoemde maatregelen.

Wie realiseren de versnelling?
Op dit moment laat de overheid het liggen, hoewel die voor veel versnelling kan zorgen. Vele bedrijven willen al, maar vragen wel steun van de overheid. Als vervuilend produceren duurder wordt of niet meer mag, zullen koploperbedrijven die de omslag nu al hebben gemaakt, hiervan gaan profiteren. Achterblijvers volgen, of delven het onderspit.

Uiteindelijk is massale druk vanuit de maatschappij, bedrijven en burgers, de sleutel, die tot de omslag kan leiden. De duurzaamheidsbeweging groeit dagelijks, dat zullen we ook zien op 10-10, de Dag van de Duurzaamheid. Van multinationals tot lokale burgerinitiatieven en coöperaties. Samen creëren zij nieuwe markten. Als honderdduizenden aangeven dat het echt anders moet, zal de overheid op een gegeven moment omgaan en maatregelen nemen. We moeten wennen aan minder groei en andere vormen van groei. Minder consumptie wellicht, maar een prettiger leven in een gezonde samenleving. Een volhoudbaar antwoord op de crisis. Volgens Minnesma is het mogelijk, maar alleen als iedereen NU de duurzame omslag maakt!