We maken allemaal wel eens fouten, maar moet je dan hard zijn voor jezelf of kan je beter een beetje genade tonen?

De schrijfster Kirstin Neff heeft hier vorig jaar ook het treffende boek “Zelfcompassie; stop jezelf te veroordelen” over geschreven.

We hebben allemaal een soort van virtuele politieagent in ons zitten. Naast andere dingen is hij de man die ons helpt naar onze doelen te werken, zowel persoonlijk als professioneel. Als er iets mis gaat en we het spoor bijster raken, herinnert hij ons eraan wat we zouden moeten doen.

Maar wat voor ‘n politieman is hij? Is hij het soort met een schild, een knuppel en een slechte houding of biedt hij een vergevende glimlach, een aardig woordje en een helpende hand?

Mensen denken soms van deze laatste, de meer ontspannen interne politieman, dat die zwak en ineffectief is. Het gevaar, wat hierbij vaak wordt gedacht, is dat we met het aardig zijn voor onszelf, zal leiden tot minder motivatie.‘Want als we geen zelfkritiek gebruiken om ons verder te helpen, komen we dan wel verder’?

Dus welke houding moeten we hebben tegenover onszelf?

Stel dat iemand heeft te maken met een recente periode van een laag zelfvertrouwen. Hier zijn drie manieren waarop de innerlijke politieman ermee om zou kunnen gaan:

• Zelfvertrouwen stimuleren: denk aan positieve aspecten om het zelfvertrouwen te stimuleren.
• Positieve afleiding: denk terug aan leuke herinneringen om een afleiding van het probleem te creëren.
• Zelfcompassie: denk aan jezelf en je behoeften met aardigheid en compassie, en zie de periode van een laag zelfvertrouwen in context, zonder het te evalueren, te beoordelen of te veroordelen.

Toen psychologische onderzoekers bij een recent onderzoek deze benaderingen testten, vonden ze dat zelfcompassie verrassend krachtig en effectief was (Breines & Chen, 2012). In vergelijking met het stimuleren van zelfvertrouwen en afleiding, vond deze studie dat zelfcompassie de grootste kans had om deelnemers te helpen:

• Zie de mogelijkheden voor verandering,
• Vergroot de motivatie om te veranderen,
• Neem stappen om een verandering te maken,
• Doe inspiratie op bij mensen die het anders doen, om zo de motivatie kracht bij te zetten om te veranderen.

Zelfcompassie kwam dus niet naar voren als de zwakke optie: in feite is het precies het tegenovergestelde. Door sympathiek en vooral niet-oordelend tegenover jezelf te zijn, ben je in staat om zowel harde zelfkritiek als potentiële kwetsbare zelfverheffing te voorkomen.

Toen deelnemers terugdachten aan onzekerheden in hun relaties, hun verlegenheid of hun sociale angsten, was zelfcompassie de beste benadering die het meeste hielp.

Dit kan zijn doordat zelfcompassie bouwt aan een meer gebalanceerde manier van reageren op zowel falen van onszelf als moeilijke situaties waar we ons in bevinden. Zoals de Amerikaanse schrijver Eric Hoffer zei:

“Compassion is the antitoxin of the soul: where there is compassion even the most poisonous impulses remain relatively harmless.”