Jack Abramoff, de Amerikaanse superlobbyist met Republikeinse achtergrond die meer dan drie jaar in de cel zat voor belastingontduiking, fraude en omkoperij, toert nu door de VS om te pleiten voor ethische regels voor lobbyisten.

Tijdens een bezoek aan volksvertegenwoordigers en burgers in Georgia, afgelopen woensdag, vertelde hij uitgebreid over zijn ervaringen met het omkopen van politici.

In 2006 werd Abramoff schuldig bevonden aan misdrijven die hij had gepleegd in verband met zijn lobbywerk voor Native American stammen en SunCruz Casinos. Samen met een partner heeft hij voor 66 miljoen dollar (50 miljoen euro) fraude gepleegd. Hij vroeg te veel geld en hield de helft achter als commissie voor hemzelf. Onder zijn connecties werden nog 21 andere mensen schuldig bevonden, waaronder enkele hoge ambtenaren, medewerkers en een Congreslid.

Waarom hij niet gewoon naar huis ging, toen hij vrijkwam? “Ik wilde dat, maar ik was geïrriteerd door de nephervormingen”, antwoordt hij desgevraagd. Hij doelt op de maatregelen die het Congres nam na het schandaal in 2005.

“Veel dingen die werden verboden, verplaatsten alleen maar”, zegt Melanie Sloan, directeur van de anti-corruptieorganisatie Citizens for Reform and Ethics in Government. “Je mag een Congreslid of medewerker niet meer meenemen uit lunchen, maar je mag wel een campagnebijeenkomst organiseren. Wat veel duurder is. Ze hebben weinig prikkels om de regels te veranderen. Ze willen het geld van lobbyisten voor hun campagnes, en ze willen zelf lobbyisten worden als ze vertrekken.”

Abramoff was een expert in het bewerken van Congresleden en -medewerkers door middel van giften, donaties en soms zelfs banen, in ruil voor wetgeving die gunstig was voor zijn cliënten. Op een bepaald moment had hij invloed op meer dan honderd Congresleden, zegt hij. Cadeaus bestonden uit privévluchten, gratis maaltijden in zijn restaurant in Washington en fuiven waarbij ook golftripjes naar Schotland hoorden. Hij spendeerde meer dan een miljoen dollar (770.000 euro) per jaar aan tickets voor sportevenementen en de huur van skyboxen. In 2011 schreef hij een boek, getiteld “Capitol Punishment”, over de waarheid over corruptie.

Op dit moment, zegt hij, werkt hij aan voorstellen om corruptie tegen te gaan. Hij is weer lobbyist, erkent hij, maar dan voor de andere kant. Hij heeft een paar principes die in elke democratie zouden moeten gelden, vindt hij. Ten eerste: “Als je betaald wordt voor lobbywerk, ben je een lobbyist en moet je je registreren”, zegt hij. Sloan is het daarmee eens. “Er zijn bijvoorbeeld voormalige Congresleden die zich consultant noemen maar zich bezighouden met strategieën die gewoon op lobbywerk lijken.”

Abramoff zegt ook dat lobbyisten hooguit nog maar een klein bedrag zouden mogen geven aan campagnes van politici. “Dus geen activiteitein, geen fondsenwerving, aan campagnes, partijen noch Super-PAC’s.” Dat geldt ook voor bedrijven die subsidie of leningen willen krijgen van de regering. Dit is wel moeilijk, volgens Sloan, want volgens de Grondwet is er vrijheid van meningsuiting, en campagnegeld hoort daar ook bij.

Tenslotte wil Abramoff dat regeringsfunctionarissen die vertrekken, tien jaar lang geen lobbyist zouden mogen worden. Hij heeft zelf veel mensen uitgenodigd bij hem te komen werken terwijl ze nog op hun post zaten. “Voor 90 procent van hen gold: ik had ze in mijn macht, en daarmee ook hun afdeling”, schrijft hij in zijn boek. “Niemand wist wat er gebeurde, maar opeens, iedere beweging die ze maakten, maakten ze met hun toekomst bij mijn bedrijf in hun hoofd.”

Matthew Charles Cardinale