Negen grote regionale ziekenhuizen stoppen met het serveren van plofkip, laat Wakker Dier weten. Zij schakelen over naar kip met 1 of 2 Beter Leven sterren van de Dierenbescherming. Onlangs maakten ook de academische ziekenhuizen bekend van de plofkip af te willen, vanwege het slechte dierenwelzijn en het hoge antibioticagebruik bij plofkip.

De zwakke doorgefokte plofkip krijgt veel antibiotica in haar korte leven van zes weken. De langzamer groeiende kip met één Beter Leven ster is veel gezonder en bleek bij een recent grootschalig onderzoek (pdf) 80 procent minder antibiotica toegediend te krijgen. Het hoge antibioticagebruik in de vee-industrie leidt tot het ontstaan van resistente bacteriën, zoals ESBL en MRSA. De toenemende resistentie voor antibiotica is één van de grootste huidige bedreigingen in de gezondheidszorg. Wakker Dier vindt het een logische keus van ziekenhuizen om dit probleem bij de bron aan te pakken: door vlees in te kopen uit diervriendelijkere boerderijen waar minder antibiotica wordt gebruikt.

Nils van Maurik, facilitair manager van het Westfriesgasthuis: “Wij hebben gekozen voor producten met twee sterren, omdat we het belangrijk vinden dat het eten in het Westfriesgasthuis diervriendelijker en daardoor met minder antibiotica  geproduceerd wordt. Tevens willen we het signaal geven dat het ziekenhuis haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt en we hopen dat andere zorginstellingen ons voorbeeld volgen”.

Antibiotica bij kip
Omdat zij door hun explosieve groei een zwak lichaam hebben dat zeer vatbaar is voor ziektes, krijgen plofkippen veel antibiotica. Hoewel er – op aandringen van overheid en het RIVM – wordt gewerkt om het antibioticagebruik terug te dringen, krijgt een plofkip nog steeds erg veel antibiotica in zijn korte leven.

Volgens recent onderzoek van Universiteit Wageningen bij honderden pluimveebedrijven, kreeg een plofkip in de periode van april 2011 tot april 2012 25,8 dagdoseringen antibiotica per dierjaar. De onderzochte (pdf) 1-sterkippen kregen in die periode slechts 3,7 dagdoseringen. Dat is maar liefst 85 procent minder.

Kippen met één Beter Leven ster groeien langzamer en hebben daardoor veel minder last van de welzijnsproblemen waar plofkippen mee kampen, zoals kreupelheid, gewrichtspijn en voetzweren. Ook hebben deze kippen meer ruimte, daglicht en een overdekte uitloop met frisse lucht. Ze krijgen veel minder antibiotica toegediend, omdat ze simpelweg gezonder zijn en het niet nodig hebben. Bij biologische kip is antibiotica-gebruik aan strenge regels gebonden – zij bleken in bovengenoemd onderzoek nog minder antibiotica te krijgen.

Hoog antibioticagebruik lijdt tot resistente bacteriën
Hoog antibioticagebruik stimuleert het ontstaan van resistente bacteriën, zoals EBSL en MRSA. Meerdere resistente bacteriën vonden hun oorsprong gedeeltelijk in de vee-industrie [Gezondheidsraad 2011 (pdf)]. Deze bacteriën zijn een directe bedreiging voor de volksgezondheid. Onderzoek wijst uit dat de dieren in de gangbare veehouderij een reservoir zijn van multiresistente bacteriën. De resistente bacteriën zijn onder andere terug te vinden op vlees, zo bleek uit onderzoek van de Consumentenbond. Op 99,3 procent van al het kippenvlees troffen zij ESBL-bacteriën aan [Consumentengids 2012]. Vlees van pluimvee wordt zelfs beschouwd als de meest waarschijnlijke manier van overdracht van deze bacteriën op de mens. Dit is gemakkelijk te voorkomen door het vlees goed te verhitten. Maar toch heeft het Universitair Medisch Centrum Utrecht bewijs gevonden dat er een verband is tussen het eten van met ESBL-bacteriën besmet kippenvlees en het vóórkomen van de bacterie bij mensen. Wakker Dier vindt het logisch dat ziekenhuizen het probleem met resistente bacteriën bij de bron aanpakken: namelijk door kip in te kopen die minder antibiotica krijgt. Daarmee dragen de ziekenhuizen bij aan het terugdringen van het antibioticagebruik in de vee-industrie. En helpen zij mee meer resistentie te voorkomen.

Vee-industrie bedreiging voor de volksgezondheid
Niet alleen in de plofkip-industrie wordt veel antibiotica gebruikt. In Nederland werd in 2012 244 ton antibiotica gebruikt bij dieren, voornamelijk in de vee-industrie. Jonge kalfjes lijden aan stress en verminderde weerstand door het scheiden van de moeder en het gesleep tussen bedrijven. Melkkoeien hebben vaak last van uierontstekingen door de hoge melkproductie en de hoge infectiedruk op stal. Biggen worden te abrupt en te vroeg bij de moeder weggehaald wat leidt tot speendiarree. Bij alle diersoorten is er een hoge infectiedruk doordat veel dieren bij elkaar leven, vaak levend in hun eigen uitwerpselen. In plaats van de leefomstandigheden te verbeteren, worden deze problemen aangepakt met antibiotica, met alle gevolgen van dien.

De werkelijke oplossing, vindt Wakker Dier, is toewerken naar een diervriendelijkere veehouderij met robuustere dieren die minder antibiotica nodig hebben.

Deze ziekenhuizen zijn al overgestapt op kip met 1 Beter Leven ster:

• HagaZiekenhuis, Den Haag
• Reinier de Graaf Gasthuis, Delft
• Medisch Spectrum Twente, Enschede

Dit ziekenhuis schakelt om naar kip met 2 Beter Leven sterren:

• Westfriesgasthuis, Hoorn

Deze ziekenhuizen schakelen om naar kip met 1 Beter Leven ster:

• Onze Lieve Vrouwe gasthuis, Amsterdam
• Sint Lucas Andreas ziekenhuis, Amsterdam
• Gelre ziekenhuizen, Apeldoorn en Zutphen
• Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, Nijmegen
• Sint Antonius Ziekenhuis, Utrecht