Als 6-jarig meisje wilde ze president van Ghana worden, terugkeren naar haar geboorteland en haar oma helpen. Amma Asante is (nog) geen president van Ghana, maar ze zet zich in Nederland wel op allerlei fronten in voor een meer rechtvaardige en eerlijke wereld. Dat deed ze als kandidaat-lid voor de PvdA en dat blijft ze doen als strategisch netwerker bij de GGD Arnhem en als organisator en leidster van debatten over ontwikkelingssamenwerking. Ik ben benieuwd hoe zij, als vrouw van Afrikaanse afkomst, aankijkt tegen ongelijkheid in Nederland en in de wereld en wat ze vindt dat we daaraan kunnen doen.

Exponent van ideaal
“Een tolerante samenleving met gelijke kansen voor iedereen”, dat is het ideaal van Amma Asante, zoals het op haar website staat. Dit ideaal heeft ze niet omdat ze in Nederland gediscrimineerd of uitgesloten is. Nee, juist omdat ze als vrouw van Afrikaanse afkomst “een exponent van dit ideaal” is, zoals zij het zelf zegt. Amma : “Mijn vader kwam in de jaren 70 naar Nederland als economische vluchteling, op zoek naar betere levensomstandigheden. Hij zat met veel dingen die hij niet kon ontwikkelen. Binnen één generatie heb ik mijn talenten wél kunnen ontplooien. Ik heb het doorleefd en ik wens dit iedereen toe.”

Gemakkelijk was het echter niet, maar Amma is niet het type dat bij de pakken neer gaat zitten. “Ik groeide op met de wijze les van mijn vader : ‘jij moet twee keer zo hard werken want je bent zwart en je bent vrouw’. Dat heb ik aangenomen als waarheid en ik ben hard gaan werken. Maar later, toen ik 30 was, dacht ik: wat een onzin. Waarom? Het klopt niet. Natuurlijk ben ik ook uitgesloten en gediscrimineerd. Maar het hoeft geen belemmering te zijn. Helaas zie ik mensen die zich daardoor nog steeds laten belemmeren. Ik zeg : kom op! Want er is niets bijzonders aan mij.”

Scheef beeld
Amma ziet veel goeds in Nederland, maar ze heeft er moeite mee dat mensen elkaar vaak negatief beoordelen. “In Nederland zijn we blij met onszelf, maar we zijn niet zo blij met elkaar. Ik zie dat we een samenleving hebben gebouwd waar je er alleen aan toe doet als je heel veel geld verdiend, een grote auto hebt, en drie keer per jaar op vakantie gaat. Maar voor de meerderheid is dat niet zo. We moeten weer gaan erkennen dat mensen verschillende talenten hebben: de ene kan goed broodjes bakken en de ander boeken schrijven. Iedereen is van waarde voor de samenleving.”

Want door dat scheve beeld raken mensen steeds meer geïsoleerd, ziet Amma. “Zij gaan niet meer stemmen, trekken zich terug, zijn niet meer nieuwsgierig naar de buitenwereld, willen niets te maken hebben met andere mensen.” Een volgens Amma pijnlijk voorbeeld daarvan zijn de zogenaamde witte en zwarte scholen, ook “zoiets belachelijks”. Dit was ook de reden voor haar en haar gezin om in Badhoevedorp te wonen. “We dachten: Een wit dorp, wij gaan ons mengen, wij geloven erin. Mijn kinderen zitten op school met overwegend witte kinderen. Het is fantastisch hoe zij vriendjes maken.”

“Gewoon door te doen”
Want de mooiste dingen ontstaan door verbinding te zoeken met anderen, vertelt Amma. “Ik ben opgevoed door een vader die socialistisch was en vond dat we allemaal gelijk zijn, hij hunkerde naar gelijkwaardigheid tussen mensen. Zelf ben ik christelijk, daar komt het ook vandaan. Ik word erg stimuleert om mij voor anderen in te zetten. Als ik straks dood ben, zullen mensen niet zeggen: oh, wat had ze een mooi huis, de nieuwste auto. Mensen zullen stilstaan bij wat je betekend hebt en wat je hebt kunnen losmaken. Dat is waar ik naar streef.”

Als Amma kijkt naar Afrika, haar geboortecontinent, maakt het haar verdrietig dat het zoveel uitmaakt waar je geboren bent. “Dat bepaalt wat er terechtkomt van je idealen. Net zomin als het in Nederland niet mag, mag dat ook niet in de rest van de wereld. Toch als je kijkt, hebben we ontwikkeling tot stand kunnen brengen. Ik geloof wel dat we heel dichtbij dat ideaal kunnen komen van eerlijk delen.” Hoe dan?, vraag ik Amma. “Gewoon door te doen, in je eigen leefomgeving. Door op mensen af te stappen, uit je cocon te komen. Ik ben daar een voorbeeld van: uit een dorp geplukt, uit een familie met alleen armoede. Hier heb ik kunnen leren, mijn talenten ontwikkelen, het kan wel.”

Jan Marchal / www.janmarchal.nl