Deze week heeft een Europese alliantie van meer dan 50 maatschappelijke organisaties het Alternative Trade Mandate (ATM), een alternatieve visie op het Europese handels- en investeringsbeleid gelanceerd. Het ATM wil dit beleid in dienst te stellen van het milieu en mensen, in plaats van het winstoogmerk van een kleine elite van grote bedrijven.

De lancering van het ATM vindt plaats op het moment dat de EU-ministers van handel en de Europese Commissie zich opmaken om af te reizen naar de top van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) volgende week in Bali.

Basisprincipes
“Het huidige handels- en investeringsregime, zoals opgelegd door de EU en de WTO, werkt niet. Marktopening afdwingen ten behoeve van de wereldwijde agri-business staat gelijk aan het van de kaart vegen van kleine boeren en is een belangrijke oorzaak van honger. De deregulering van financiële diensten middels vrijhandelsakkoorden belemmert de broodnodige regulering van de financiële sector en maakt de weg vrij voor de volgende rampzalige financiële crisis. We moeten af ​​van deze sec op het bedrijfsleven gerichte agenda,” zegt Charles Santiago, die als lid van het Maleisische parlement in Brussel is om de lancering van het Alternative Trade Mandaat te ondersteunen.

Dit nieuwe, twintig pagina’s tellende mandaat (pdf) stelt dat basisprincipes zoals mensenrechten, arbeidsrechten en milieubescherming de uitgangspunten moeten zijn van het Europese handelsbeleid. Het schetst gedetailleerde voorstellen voor verandering op een aantal verschillende terreinen, zoals voedsel, werk, financiën en grondstoffen. Eén van die voorstellen behelst dat de EU meer zelfvoorzienend zou moeten worden in proteïne en oliehoudende gewassen als alternatief voor de invoer van (genetisch gemodificeerde) soja, palmolie en biobrandstoffen, die een verwoestend effect hebben op het milieu en de kleine boeren in het Zuiden. Het mandaat doet ook een oproep aan de EU om Europese bedrijven aansprakelijk te stellen voor schendingen van de mensenrechten, vernietiging van het milieu, belastingontwijking en belastingontduiking in andere landen.

Het mandaat doet daarnaast voorstellen voor een nieuw proces voor het initiëren, uitonderhandelen en afsluiten van handels- en investeringsovereenkomsten, waarin een grotere rol is weggelegd voor nationale parlementen en het maatschappelijk middenveld om zo de greep van grote bedrijven op het beleid te verminderen.

Open en democratisch proces
“De handelsakkoorden van de EU worden uitonderhandeld achter gesloten deuren in het belang van een handvol rijke ondernemingen. De mensen die het hardst worden geraakt door de gevolgen van deze deals is nooit gevraagd wat ze nou eigenlijk echt nodig hebben. Wij willen een open en democratisch proces, aangestuurd door de bevolking van Europa en hun gekozen vertegenwoordigers, in plaats van door ongekozen technocraten en lobbygroepen van het bedrijfsleven” zegt Pia Eberhardt van Corporate Europe Observatory, een lid van de Alternative Trade Mandate Alliantie.

De voorstellen in het Alternative Trade Mandate zijn het resultaat van een vier jaar durend proces, waarbij in heel Europa openbare workshops zijn gehouden en waarbij een breed scala van maatschappelijke organisaties van zowel binnen als buiten de EU betrokken is geweest.

Campagne
De basistekst gaat vergezeld van een reeks documenten met meer gedetailleerde voorstellen rondom een aantal urgente problemen. De voorstellen zullen de basis vormen van een EU-brede campagne om het handels- en investeringsbeleid in dienst te stellen van mens en milieu, die zich om te beginnen zal richten op de Europese verkiezingen van volgend jaar mei en de kandidaten voor het Europees Parlement zal vragen hun steun te betuigen aan het Alternative Trade Mandate.

Mens en planeet
“De huidige mondiale economische situatie vraagt om MEPs die zich sterk maken voor handelsregels die ten goede komen aan de mensen en de planeet. We hebben parlementsleden nodig die handelsovereenkomsten uit de sfeer van achterkamertjespolitiek halen en in de openbaarheid brengen. We roepen de kandidaten voor het Europees Parlement op om zich sterk te maken voor democratische handels- en investeringsregels die de mensen, de economie en het milieu in brede zin centraal stellen – in plaats van slechts het winstoogmerk van een kleine groep”, zegt Amelie Canonne, coördinator van de Alternative Trade Mandate Alliantie.