Terwijl het ene vleesschandaal na het andere de kop opsteekt, zijn supermarkten vaker gaan kiloknallen. Het aantal hele diepe stunts (onder de gemiddelde prijs van kattenvoer) met vers vlees nam het eerste kwartaal van dit jaar met 47% toe: van 66 naar 97 stunts. Dat blijkt uit onderzoek van Wakker Dier naar vleesaanbiedingen op de websites en in de folders van de acht grootste supermarkten.

In totaal hadden de acht supermarkten maar liefst 703 keer industrievlees in de aanbieding. Biologisch vlees werd slechts 9 keer aangeprezen. Voor Wakker Dier is de maat vol; de organisatie vraagt staatssecretaris Dijksma vandaag om een verbod op het aanbieden van vlees onder de inkoopprijs, zoals het Europese Economisch Sociaal Comité adviseert.

Prijsoorlogen
Vorige week wezen de stuntende supermarkten nog met de vinger naar de vleessector, VWA en de politiek: die zouden samen verantwoordelijk zijn voor de recente vleesschandalen. Maar de oorzaak ligt juist voor een belangrijk deel bij de lage vleesprijs waarmee supermarkten klanten de winkels in proberen te lokken. Met hun constante prijsoorlogen in het vleesschap zetten zij boer en slachter al jaar en dag onder druk om steeds goedkoper te leveren.

Wakker Dier wil daarom, net als veel andere landen in Europa, een verbod op verkoop van vlees onder de inkoopprijs: “Met zo’n verbod zijn we er nog lang niet, maar het is hard nodig als we komende jaren de constante stroom aan vleesschandalen willen doorbreken. Het is een eerste stapje richting een ‘fairtrade’ beleid voor de boer en zijn dieren”.

Goed voorbeeld
In ongeveer de helft van de EU lidstaten geldt al een verbod op verkoop onder kostprijs of inkoopprijs voor levensmiddelen. Het Europese Economisch Sociaal Comité (EESC) riep in februari 2013 alle Europese overheden op om paal en perk te stellen aan de misbruikpraktijken van de grote supermarktketens, en noemt hierbij het verbod als een goed voorbeeld. In Nederland is er niet zo’n verbod omdat de overheid dat niet ‘gunstig vindt voor de consument’.

Echter de EESC stelt juist dat de concurrentie op lage prijs op de lange duur nadelig is voor zowel de producent (boer) als de consument, omdat maatschappelijke aspecten (integrale kwaliteit, sociale aspecten en milieu) wegvallen in de moordende concurrentie om de laagste prijs. De decennialange lange prijzenoorlog van de Nederlandse supermarkten heeft onder andere geleid tot vleesschandalen, megastallen, vele failliete boeren, hoog antibioticagebruik, resistente bacteriën, ziekte-uitbraken en gigantisch veel dierenleed.

Inkoopprijzen omhoog
Een verbod op de verkoop onder inkoopprijs alleen is niet voldoende; de inkoopprijzen moeten ook omhoog zodat er daadwerkelijk meer geld over blijft voor een beter dierenwelzijn en goede controles. Maar het is een eerste belangrijke stap. Supermarkten (en consumenten) moeten het signaal krijgen dat er een einde moet komen aan het ongebreidelde en onverantwoorde gestunt met vlees. Een kilo vlees is een kilo dier, geen stuntartikel.

Sinds 2010 houdt Wakker Dier de vleesaanbiedingen bij op de websites en in de folders van de acht grootste supermarkten: Albert Heijn, C1000, Jumbo, Plus, Aldi, Lidl, Dirk/Bas/Digros en Emté. Meegenomen worden de aanbiedingen van vlees (vers vlees, worsten, vleessnacks, maar niet diepvriesproducten en vleeswaren) en vleesvervangers.