Alles draait om de bevoegdheden van het Amerikaanse milieuagentschap (EPA). Dat had in 2011 de strijd aangebonden met vervuiling uit steenkoolcentrales die door de wind over de lansgrenzen vervoerd wordt, zoals zwaveldioxide en stikstofoxide.

Grote stroomproducenten en staten als Texas en Ohio hadden echter een proces aangespannen tegen de nieuwe regels, en in 2012 werd het agentschap teruggefloten door een lagere rechtbank. De juridische veldslag werd uiteindelijk uitgevochten tot in het Hooggerechtshof, dat gisteren het EPA in het gelijk stelde. De regels van het agentschap zijn volgens het Hof “toelaatbaar, werkbaar en eerlijk”.

Door die beslissing zullen ongeveer duizend centrales in de VS hun uitstoot moeten aanpassen aan de regels. Het vonnis is goed nieuws voor staten zoals Connecticut, waar meer dan 90 procent van de luchtvervuiling uit andere staten afkomstig is.

Milieu- en gezondheidsorganisaties juichen het vonnis toe. De Amerikaanse Longvereniging noemde het “levensreddend”, de Natural Resources Defence Council (NRDC) noemde het “schitterend nieuws voor de miljoenen mensen die met ernstige gezondheidsproblemen kampen door roet en smog van elektriciteitscentrales in andere staten”. Volgens de NRDC zullen de regels duizenden vroegtijdige overlijdens vermijden en miljarden dollars aan gezondheidskosten uitsparen.

Maar ook voor de regering-Obama is het een niet te onderschatten overwinning. De president kampt met een vijandig gezind Congres en ziet zich daardoor gedwongen om de strijd tegen de klimaatverandering en vervuiling vooral via het EPA te voeren.

In juni komt het EPA naar alle verwachting met nieuwe regels om de luchtvervuiling aan banden te leggen, en door dit vonnis staat het agentschap juridisch heel wat sterker. “Het is een grote overwinning voor het agentschap, en dat gaat niet enkel over de regels uit 2011”, zegt Jody Freeman, hoogleraar Milieurecht aan de universiteit van Harvard in de krant New York Times. “Het schetst een kader, en het creëert een momentum voor wat nog gaat komen.”