Het plan van de Verenigde Staten om de CO2-uitstoot voor 2020 aanzienlijk te verminderen, wordt overal in de wereld met instemming onthaald.

Maandag maakte het Amerikaanse Milieuagentschap EPA bekend de uitstoot van elektriciteitscentrales voor 2020 te willen verminderen met 25 procent ten opzichte van 2005. Dit is de “krachtigste actie die de Amerikaanse regering ooit heeft ondernomen tegen de klimaatverandering”, zei Connie Hedegaard, de Europees Commissaris voor Klimaatactie in een reactie.

“We hebben lang moeten wachten om te zien wie als eerste de stap tot actie zet”, zegt Ronald Jumeau, ambassadeur van de Seychellen en woordvoerder van de Alliantie van Kleine Eilandstaten (AOSIS). Het voortbestaan van veel kleine, laaggelegen eilanden wordt bedreigd door de stijgende zeespiegel als gevolg van de klimaatverandering.

Voortouw
De Verenigde Staten zijn historisch de grootste CO2-uitstoter en het is van groot belang dat het land het voortouw neemt op dit gebied, zegt hij. “Nu moeten andere grote landen die veel CO2 uitstoten, volgen.” Dat geldt met name voor Japan, Canada en Australië, maar ook voor China en India. “Kleine eilandstaten werken er hard aan hun uitstoot te verminderen en we juichen het toe als anderen dat ook doen.”

Volledig op duurzame energie
Diverse eilanden in de Grote Oceaan hopen nog voor 2020 volledig te draaien op duurzame energie. Vorig jaar werd het kleine land Palau, bij Nieuw-Zeeland, het eerste land dat dit bereikte. Ook andere landen laten van zich horen. China stelde recentelijk de doelen op het gebied van hernieuwbare energie naar boven bij en verbood nieuwe kolencentrales in veel stedelijke gebieden. Twee weken geleden kondigde Mexico aan dat het zijn ambitieuze doelen eveneens bijstelt. Het land wil nu voor 2018 voor 25 procent (tot voor kort 15 procent) op hernieuwbare energie draaien.

Bemoedigend en inspirerend
De stap van de VS is er een in een serie van recente stappen die enkele landen hebben genomen om de uitstoot te beperken, zegt Samantha Smith van het Climate and Energy Initiative van het Wereldnatuurfonds (WWF). “Dit is erg bemoedigend en zou anderen moeten inspireren tot actie”, zegt ze vanuit Oslo.

Door een sterk standpunt in te nemen op het gebied van uitstoot geven de VS een krachtig signaal aan het bedrijfsleven en de energiesector dat het land van kolen af wil en de voorkeur geeft aan duurzame alternatieven, zegt Smith. “De Amerikaanse industrie voor zonne-energie heeft al meer en betere banen dan de kolenindustrie”, voegt ze eraan toe.

Nauwlettend volgen
Jumeau zegt dat veel landen nauwlettend zullen volgen of het EPA zijn belofte kan nakomen, gezien de agressieve politiek in de VS. De kolenindustrie en haar aanhangers binnen de Republikeinse Partij zullen proberen de plannen te dwarsbomen, maar daar waarschijnlijk niet in slagen, zegt Alden Meyer, directeur strategie en beleid bij de Union of Concerned Scientists in Washington D.C.

Ambitieuzer 
Hoewel de actie van het EPA op het gebied van elektriciteitscentrales een positief teken is, is het plan niet ambitieus genoeg om de opwarming van de aarde met meer dan 2 graden Celsius te voorkomen, zegt Meyer. Op de Klimaattop in september in New York, wil VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon dan ook meer inspanningen van de uitgenodigde leiders. “Ban Ki-moon heeft duidelijk gemaakt dat hij in New York actie wil en geen toespraken”, zegt Meyer. “Maar het is niet duidelijk wat er gaat gebeuren.”

Veel te winnen
De Europese Unie loopt op kop als het gaat om het terugdringen van de uitstoot. Maar ook in Europa kan veel meer gebeuren, volgens Smith. “De EU heeft de doelstelling voor 2020 al gehaald, maar weigert verder te gaan, terwijl er nog veel te winnen is op het gebied van hernieuwbare energie en energie-efficiëntie.”

Ze hoopt dat de aankondiging van de VS de EU aanmoedigt om ambitieuzer te zijn in de aanloop naar een nieuw, wereldwijd klimaatverdrag. Dat akkoord moet in 2015 in Parijs worden afgerond. Kortetermijndoelen zoals 2020 zijn erg belangrijk vanuit investeringsperspectief, aangezien ze laten zien welke kant een land of regio opgaat, zegt ze. Maar even belangrijk is de wetenschappelijke realiteit dat de CO2-uitstoot zijn piek moet bereiken voor 2020, wil er een redelijke kans zijn dat de opwarming van de aarde beperkt blijft tot 2 graden.

Optimistisch
Jumeau zegt dat zijn collega’s bij AOSIS voorzichtig optimistisch zijn, omdat ze het gevoel hebben dat het publiek de opwarming van de aarde serieuzer neemt dan voorheen. “Iedereen in de wereld begint de gevolgen van de opwarming te merken en die worden steeds erger. Het publiek begint te zien dat die gevolgen de waarschuwingen van wetenschappers onderbouwen.”

Stephen Leahy