Vijfentwintig ongeletterde plattelandsvrouwen uit vier Afrikaanse landen ontpoppen zich tot gedreven installateurs van zonnepanelen. Zo brengen ze licht en elektriciteit naar dorpen die vroeger na zonsondergang enkel duisternis kenden.

“Vroeger was mijn mama gewoon thuis, nu is ze ingenieur en een leider in het Village Energy Committee”, zegt een tienjarig meisje uit Chekeleni, een dorp in het district Mtawara in Tanzania. “Later word ik ook een leider, wie weet wel de president.”

Amper een jaar geleden was het helemaal donker in de huizen in Chekeleni zodra de zon onder was. Vandaag baden de dorpsbewoners ook ’s avonds in het licht zodat vrouwen later kunnen koken en kinderen hun huiswerk kunnen maken in de buurt van een zonnelamp.

Net zoals inworden nu ook in Tanzania plattelandsvrouwen opgeleid tot zonne-energie ingenieur.

Moeders en grootmoeders
Zo’n 200 huishoudens in drie afgelegen dorpen in de districten Mtawara en Lindi in zuidelijk Tanzania genieten momenteel van licht en elektriciteit afkomstig van een eigen zonne-installatie. Die werd geïnstalleerd door een van de 25 ongeletterde plattelandsmoeders en -grootmoeders uit vier Afrikaanse landen die aan het Barefoot College in Tilonia (India) een opleiding kregen om zonne-panelen te installeren en te onderhouden, net zoals

Het programma is onderdeel van het initiatief ‘Plattelandsvrouwen verlichten Afrika‘ uit 2011, een samenwerking tussen de vrouwenorganisatie van de Verenigde Naties (VN) en het Barefoot College, dat de afgelopen jaren in  Chili en in Honduras ook al vele plattelandsvrouwen heeft opgeleid.

Vrouwen die analfabeet zijn, over weinig middelen beschikken en voorheen nog nooit gereisd hadden buiten Tanzania, studeerden na een opleiding van zes maanden af als Barefoot zonne-ingenieurs. Terug in hun dorpen staan ze in voor de installatie van zonne-panelen en het onderhoud ervan voor een periode van vijf jaar.

“We hopen dat dit andere vrouwen zal motiveren om verandering te brengen en mee te werken aan de uitroeiing van armoede”, zegt Mariam Luwongo, een van de deelneemsters uit het dorp Nitekela.

Licht, energie en veiligheid
Deze vrouwen brengen niet enkel voor de eerste keer licht naar hun huizen, ze introduceren ook duurzame en hernieuwbare energie in de verschillende dorpen. En omdat de meeste huizen nu ook een straatlamp aan de voordeur hangen is de veiligheid, in het bijzonder die voor vrouwen en meisjes, toegenomen.

De nodige apparatuur wordt plaatselijk aangekocht en de dorpelingen betalen de installatie en het onderhoud in termijnen over een periode van vijf jaar. Huishoudens die meedoen, betalen 20.000 Tanzaniaanse shilling (9 euro) en dan vervolgens maandelijkse termijnen van 60.000 shilling (27 euro).

Hiervoor krijgen ze per gezin een 20-watt zonnepaneel, een 12-volt batterij , een oplader voor een mobiele telefoon en drie 9-wattlampen. Ondertussen besparen ze op de kosten van kerosine en het opladen van hun mobiele telefoon op de lokale markt. Uit de opbrengsten ontvangen de installateurs een maandsalaris voor hun werk.

Sceptici bijgedraaid
Zonne-ingenieur Arafa Mwamba Halfani uit Chekeleni zegt dat zij en haar collega’s gelukkig zijn met hun nieuwe vaardigheden en dat ze allen de ambitie hebben om ook in de nabijgelegen dorpen licht te brengen.

Een bijkomend voordeel van dit project is dat vrouwen een eigen stem krijgen en hun onafhankelijkheid zien toenemen. Minstens vier van de negen leden van de drie officieel geregistreerde Village Energy Committees is vrouw en in Nitekela is ook de commissievoorzitter een vrouw.

Zelfs de sceptici zijn ondertussen bijgedraaid. Op een van de eerste bijeenkomsten over het idee nam een oudere dorpsbewoner het woord en uitte namens velen zijn twijfel of vrouwen dit werk wel zouden kunnen doen. Enkele maanden later loofde hij het VN-Vrouwenprogramma en de installateurs die zijn huis uitbouwden met een eigen zonne-installatie en ondertussen al belangrijke reparaties hebben doorgevoerd.