Hoewel de koffieproductie van jaar tot jaar fluctueert, is een duidelijke opwaartse trend te zien, blijkt uit een deze week gepubliceerd rapport van het World Watch Institute. Ook het aandeel duurzaam geproduceerde koffie stijgt.

In het jaar 2013/2014 bedroeg de wereldwijde koffieproductie iets meer dan 9 miljoen ton, volgens het Amerikaanse departement van Landbouw. Meer dan drie kwart daarvan wordt geëxporteerd. De Europese Unie is de grootste afnemer met bijna een derde van de wereldwijde productie. Daarna volgen de Verenigde Staten en Brazilië.

De koffiemarkt is zeer volatiel. De prijzen van koffie worden bepaald in New York en Londen, ver van de ontwikkelingslanden waar het product geteeld wordt. De sterke fluctuaties in prijs kunnen destabiliserend werken in de koffieproducerende landen. “Extreme volatiliteit bedreigt ook de inkomsten van kleine producenten”, zegt onderzoeker Michael Renner. “Naar schatting 25 miljoen mensen wereldwijd telen dit arbeidsintensieve gewas. Vaak zijn dat kleine boeren, die er relatief weinig aan verdienen vergeleken met handelaren, branders, distributeurs, retailers en investeerders.”

De sociale en milieuomstandigheden waaronder koffie wordt geproduceerd, verschillen sterk van land tot land. Bij verantwoorde koffie kan onder meer gekeken worden naar arbeidsomstandigheden, kinderarbeid, gebruik van chemicaliën, ontbossing en de impact op de biodiversiteit.

Coöperaties spelen een belangrijke rol als het gaat om het stimuleren van de kracht van kleine producenten. In Costa Rica en India spelen ze een leidende rol in de productie van CO2-neutrale koffie. In de afgelopen jaren ontstonden er diverse initiatieven om tot meer duurzame koffieproductie te komen. De belangrijkste standaarden zijn fair trade (een minimumprijs voor kleine producenten), biologisch, UTZ-certificering (op grond van sociale en milieucriteria) en Rainforest Alliance (gebaseerd op verantwoorde ziektebestrijding en arbeidsomstandigheden).

In 2009 was naar schatting 8 procent van de wereldwijde exportkoffie gecertificeerd onder een van deze initiatieven. Gecertificeerde koffie groeit echter snel en kan volgens het World Watch Institute volgend jaar al 20 tot 25 procent van de wereldwijde productie omvatten.

Zuid-Amerika was in het jaar 2012/2013 de grootste koffieproducent, met 45 procent van de wereldproductie. Daarna volgden Azië (30 procent), Centraal-Amerika (13 procent) en Afrika (11 procent).