Tien jaar geleden stond zonne-energie nog in de kinderschoenen. Sinds 2004 heeft zonne-energie echter een forse efficiencyslag doorgemaakt, zegt Wim Sinke, manager programmaontwikkeling van de unit Zonne-energie van het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) en internationaal vooraanstaand zonne-energiedeskundige.

‘De kosten voor systemen zijn sterk gedaald. Veel sneller dan we hadden kunnen denken.’ Sinke: ‘De ontwikkeling op het gebied van kosten van zonne-energie is interessant. Wat kost het om zonne-energie op te wekken? Er is het afgelopen jaar gesproken over de spectaculaire prijsdaling van zonnepanelen met de bijbehorende kostendaling van de opwek van zonne-energie. Wat staat ons op dit gebied verder te wachten? Een paar jaar lang hebben we hele sterke prijsdalingen gezien, nu zijn die even gestabiliseerd. Wat gebeurt er in de toekomst?’

Kostenplaatje
Tien jaar geleden keken we aan tegen een totaal ander kostenplaatje, zegt Sinke. ‘Zonnepanelen waren toen nog kostbaar en de terugverdientijd was langer dan de levensduur. Maar er is veel veranderd het laatste decennium. In 2004 werd nog voorzien dat complete zonnestroomsystemen in 2020 ongeveer 2 euro per watt zouden kosten. Dat niveau is al geruime tijd gepasseerd. Inmiddels bedragen de kosten, afhankelijk van de grootte van een systeem, ruwweg tussen één en anderhalve euro per Watt. Kennelijk is het veel sneller gegaan dan is voorzien.’

Duitsland
Die ontwikkeling is te danken aan verschillende factoren. Voor de belangrijkste moeten we kijken naar Duitsland, zegt Sinke. ‘Het ambitieuze marktontwikkelingsprogramma daar heeft ervoor gezorgd dat de wereldwijde schaalvergroting, technologische verbetering en daardoor kostenverlaging veel harder is gegaan dan we konden denken. Bij onze oosterburen is grootschalige productie van zonnepanelen en andere systeemonderdelen op gang gekomen om de snelgroeiende markt te kunnen bedienen. De zonne-energie markt is in hoog tempo efficiënt en professioneel geworden. Inmiddels staat in Duitsland maar liefst 35 gigawatt aan zonne-energie systemen opgesteld. De combinatie van schaaleffecten en efficiencyverbeteringen heeft er sterk aan de kostenverlaging bijgedragen.’ “Ze hebben alle zonne-energie neergezet in een periode dat het nog twee of drie keer zo duur was als vandaag, dus we zitten nu in een veel luxere positie. Duitsland deed het in vijf jaar tijd, dus als we hetzelfde tempo aanhouden als Duitsland met het prijsniveau van vandaag, kunnen we daarmee naar mijn overtuiging veel meer bereiken dan we nu denken.”

Innovatie
Kostenverlaging is een belangrijk aspect. Maar ook technologische innovaties zijn essentieel, zegt Sinke. ‘Door de groei van de markt zijn er efficiëntere technologieën beschikbaar gekomen. En dat levert voordelen voor gebruikers. Natuurlijk is er nog een lange weg te gaan. Rendementen van zonnestroominstallaties kunnen en moeten verder worden verbeterd, óók om de kosten verder te verlagen. Efficiëntere zonnepanelen leveren een compactere en dus goedkopere installatie voor dezelfde elektriciteitsopbrengst. Daar is veel onderzoek voor nodig. Voor een duurzame ontwikkeling van de sector is het heel belangrijk dat bedrijven een gezonde marge op hun producten kunnen maken. Zodat ze in de gelegenheid zijn te blijven investeren in innovaties.’