Hoewel de klimaatverandering in het Amerikaanse Congres nog steeds tot grote verdeeldheid leidt, stellen experts dat de transitie van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie niet meer te stoppen is.

In een nieuw boek van het Earth Policy Institute in Washington staat dat de sterke daling van de prijs van zonnepanelen (met 75 procent tussen 2009 en 2014) eraan bijgedragen heeft dat de industrie met 50 procent per jaar is gegroeid.

De capaciteit aan windenergie groeide het voorbije decennium elk jaar met meer dan 20 procent , tot een totaal van 369.000 megawatt nu. Dat is genoeg om meer dan 90 miljoen gezinnen van elektriciteit te voorzien. In China wordt nu meer energie opgewekt via windmolenparken dan via kerncentrales, terwijl het kolengebruik op zijn piek lijkt te zitten.

“Windenergie en zonnepanelen zullen de groei van hernieuwbare energie waarschijnlijk blijven aanzwengelen”, schrijft Matthew Roney, medeauteur van ‘The Great Transition’. “Ze hebben allebei een goede basis en de kosten blijven dalen.”

Opschalen
Met internationale initiatieven zoals Sustainable Energy for All van de Verenigde Naties en de nieuwe ontwikkelingsdoelen (SDG’s), kijken donoren en beleidsmakers hoe ze de schone technologie flink kunnen opschalen. “Een van de voordelen van zonne-energie is niet alleen dat zij steeds beter de concurrentie aankan met het de elektriciteitsnetwerken in de wereld, maar ook dat het gebruik ervan economisch zinvol is voor de 1,3 miljard mensen in de wereld die nu geen elektriciteit hebben”, zegt Roney.

Zeventig landen hebben momenteel teruglevertarieven, waarbij mensen die in zonnepanelen investeren hun overcapaciteit kunnen terugleveren aan het energiebedrijf. Vierentwintig landen hebben standaarden om het aandeel hernieuwbare energie in de energiemix te vergroten, 37 landen bieden belastingvoordelen voor duurzame energie en 40 landen implementeren of plannen een CO2-uitstootbelasting.

In de VS wordt de afhankelijkheid van steenkool kleiner. Tussen 2007 en 2014 daalde die met 21 procent. Meer één op de drie de kolencentrales in het land is al gesloten of er liggen plannen voor sluiting.

Stuiptrekkingen
Volgens Greenpeace en andere milieugroepen hoopt de steenkoolindustrie op een nieuwe levenslijn door CO2-af te vangen en op te slaan (CCS). De regering van president Barack Obama is voorstander van de technologie als onderdeel van de energiestrategie. Maar milieugroepen wijzen er op dat kosten van deze opslag veel hoger zijn dan het gebruik van zonne-energie, windenergie en aardwarmte.

De door het Amerikaanse milieuagentschap EPA voorgestelde CO2-regeling houdt in dat nieuwe kolencentrales hun CO2 moeten opslaan. Die wordt dan gebruikt om olie te winnen. Booreilanden pompen de CO2 in de bodem, zodat de olie gemakkelijker opwelt uit de bron. Daarbij gaat het in feite niet om CO2-opslag, zegt Greenpeace, omdat de CO2 via de bron weer naar buiten komt met de olie.

“We hebben niet alleen de statistieken, technologie en klimaatexperts aan onze kant staan”, zegt Kyle Ash van Greenpeace USA, “maar ook een groeiend aantal politici dat zich keert tegen schaliegaswinning, teerzandolie, steenkoolexport en andere methoden van een verouderde industrie die zichzelf probeert overeind te houden.” CO2 als drijfgas in olievelden behoort ook tot die methoden, zegt hij.

2 graden
De vraag is volgens de experts dus niet of de transitie naar hernieuwbare energie er komt, maar wel of ze snel genoeg zal plaatsvinden om de opwarming van de aarde onder de grens van 2 graden Celsius te houden. Als die grens overschreden wordt, kunnen de consequenties voor het milieu catastrofaal zijn.

“Hoewel de overstap naar hernieuwbare energie wereldwijd sneller gaat dan we vijf jaar geleden voorspelden, is de race nog niet gelopen”, zegt Roney. “Het terugdringen van oliegebruik in de transportsector is belangrijk, maar de overstap naar het gebruik van elektrische auto’s gaat niet snel genoeg om echt impact te hebben.”

Batterijen, die een belangrijk deel van de prijs van elektrische auto’s bepalen, zullen tegen 2020 naar schatting echter met de helft dalen. Rond die tijd zouden elektrische auto’s de concurrentie aankunnen met conventionele auto’s.