De aardbeving die Nepal op 25 april 2015 trof bracht onder de jongeren in het Himalayaland het beste naar boven. Gemotiveerd door mededogen en een fris portie wantrouwen tegen de regering, namen jongeren het heft in eigen handen. Van het uitdelen van tentzeilen en etenswaren tot het bouwen van tijdelijk onderdak en het ondersteunen van ministeries, de Nepalese jeugd was van de partij.

Omkar is nog geen twaalf maar weet precies hoe hij een emmer met etenswaren voor slachtoffers in Dhading district moet vullen. Onderin gaat een deken, vijf kilo rijst, drie kilo linzen, en daarbovenop olie, melkpoeder, thee en een pak biscuitjes. Voor de kinderen voegt hij een pak kant en klare babyvoeding en glucosepoeder toe.

Omkar’s eigen huis in Sankhu werd tijdens de aardbeving van de kaart geveegd. Het helpen van andere slachtoffers doet hem goed. “Als ik bezig ben denk ik niet zo na, en slaap ik beter”, aldus de jonge vrijwilliger.

Sujal (32) is een van zestig vrijwilligers die dagelijks in het Nationale Traumacentrum is te vinden. Hij vormt een brug tussen de honderden patiënten die vanuit de districten naar de hoofdstad zijn gebracht en het medische personeel. We volgen hem als hij een jong patiëntje, Pradip, bezoekt. De zesjarige was aan het fietsen toen hij tijdens de aardbeving door een omvallende tuinmuur werd geraakt. “Mijn been is gebroken en er zit een scheur in mijn buik”, zegt Pradip. Sujal troost hem en helpt de vader aan de drie zakken bloed die voor de operatie nodig zijn.

Kzitish (24) is net afgestudeerd als dierenarts en behandelt in de hele regio gewond vee. Voor de vrijwilliger van Animal Nepal is geen opdracht teveel. Hij rijdt om de dag met de ‘mobulance’ naar een ver afgelegen dorp, om te checken of de koeien waarvan een gebroken poot is gespalkt het goed doen. “De hele wereld maakt zich zorgen over de mensen maar de dieren zijn minstens zo belangrijk. Koeien, buffels, geiten, biggen en kippen zijn de belangrijkste bestaansbron voor de meeste boeren. Ze zijn onderdeel van de familie en het verlies van vee is een grote bron van verdriet”, aldus de bevlogen dierenarts.

Omkar, Sujal en Kzitish zijn drie van de tienduizenden jongeren die na de aardbeving de handen uit de mouwen staken. Onder hen bevonden zich jonge ondernemers, studenten, artsen en kunstenaars. Zij regelden transporten met levensmiddelen en tenten naar de districten, bouwden shelters en toiletten, zamelden geld in, doneerden bloed en boden de ministeries aan hun informatiesystemen op orde te brengen. Nu op veel plekken Temporary Learning Centers of Tijdelijke Scholen worden geopend, zijn de vrijwilligers bij de kinderen te vinden, met muziekinstrumenten en spelletjes.

De schatting is dat 50.000 Nepalese jongeren op de een of andere manier als vrijwilliger actief zijn. Journalist en uitgever Kanak Dixit is onder de indruk van de inzet. “Het is voor het eerst in de geschiedenis van Nepal dat jongeren zo massaal hebben gereageerd op de noden van de bevolking. Als deze energie nu wordt gebruikt voor het herbouwen van het land dan zal Nepal zeker uit het stof herrijzen.”

De groepen jongeren hebben weinig tot geen verwachtingen van de regering, die als inefficiënt en corrupt. Als een groep wordt gevraagd wat de rol van de overheid is antwoordt een van de jongeren, onder hard gelach: ‘De regering? Is die er dan?”

Inmiddels is de overheid min of meer operationeel en zijn de verhoudingen enigszins genormaliseerd. Sterker nog, de regering is met een slim plan op de proppen gekomen: ze wil in de komende maanden 100.000 jongeren mobiliseren om in de getroffen districten te helpen met wederopbouw.

Onder de vrijwilligers bevindt zich ook visueel kunstenaar Milan Rai, bekend van de White Butterfly beweging. Rai vindt het belangrijk dat jongeren zich bezinnen op de toekomst van Nepal: “We stoppen geen energie meer in het bekritiseren van de overheid. Als we verwachtingen blijven koesteren delven we het onderspit. We gaan een nieuwe samenleving bouwen gebaseerd op harmonie, samenwerking en liefde voor het leven”.

Milan mobiliseerde talloze vrijwilligers om toiletten bij de spontaan gebouwde tentenkampen in de Kathmandu Vallei te bouwen. Momenteel is zijn groep actief in de hardst getroffen districten. Tussen de bezoeken door denkt hij na over de betekenis van de ramp. Milan: “De aarde is nog altijd instabiel. De aardbeving roept ons op om gemeenschappen te creëren die gebaseerd zijn op diepere waarden zoals mededogen, vrede en gelijkwaardigheid. De meest wezenlijke bijdrage die we kunnen leveren is te laten zien dat niemand in deze moeilijke tijd alleen staat.”

Volgens de kunstenaar biedt de ramp hoop voor Nepal. “Zolang we ons voortbewegen op golven van mededogen dan zullen we ons snel herstellen, en een betere samenleving opbouwen.”

Klik hier voor beelden van Nepalese jongeren aan het puinruimen in Patan Durbar Square.

Lucia de Vries