De VS kunnen al tegen 2050 helemaal af van fossiele brandstoffen. Tot die conclusie komen onderzoekers van de gerenommeerde universiteit van Stanford in een gedetailleerd plan per staat.

De zogenaamde energie-transitie heeft enorme voordelen: de klimaatverandering tegengaan, overlijdens en ziekte door luchtvervuiling stoppen, banen creëren en de energieprijzen stabiliseren. Maar het is ook een enorme, complexe uitdaging om de hele energie-infrastructuur van een land op zijn kop te zetten.

Toch is het realistisch mogelijk, zeggen Mark Z. Jacobson, hoogleraar Milieu-Ingenieurskunde aan de universiteit van Stanford en zijn collega’s van andere vermaarde universiteiten. Ze stelden samen een gedetailleerd plan op en laten zien hoe elk van de vijftig Amerikaanse staten in de volgende 35 jaar zo’n transitie kan doormaken.

Niet enkel de manier van produceren moet daarvoor aangepakt worden, maar ook het energieverbruik. Toch is de omschakeling economisch en technisch mogelijk, en dat op basis van bestaande technologie, zeggen ze.

Drempels
“De belangrijkste drempels zijn sociaal, politiek en de weerstand van de industrie”, zegt Jacobsen. “Een van de manieren om die drempels te overwinnen, is mensen informeren over wat er mogelijk is. Door aan te tonen dat het technisch en economisch mogelijk is, kan deze studie de drempels voor een grootschalige transformatie helpen verlagen.”

De studie, in het tijdschrift Energy and Environmental Sciences, gaat uit van de huidige energievraag in elke staat voor woningen, de industrie, distributie en transport. Voor elke sector werd vervolgens de energie onderzocht die aan de vraag voldoet: steenkool, olie, gas, kernenergie of hernieuwbare bronnen, werd berekend hoe elektriciteit die bronnen kan vervangen. De onderzoekers rekenen dus ook op de opmars van elektrische auto’s en elektrische verwarming in woningen.

“Toen we die berekening deden voor de vijftig staten, stelden we een totale reductie vast van 39 procent tegen 2050”, zegt Jacobsen. “Ongeveer zes procentpunt daarvan is te danken aan efficiëntiewinst in de infrastructuur, maar het grootste deel is het resultaat van de vervanging van de huidige bronnen op basis van verbrandingsenergie met elektriciteit.”

Vervolgens keken de onderzoekers of hernieuwbare energiebronnen – wind, zon, geothermische energie en waterkracht – aan de overblijvende vraag kunnen voldoen. Ze keken daarbij ondermeer naar de hoeveelheid zon, oppervlakte aan geschikte daken, windkaarten en geothermische energie.

Goedkoop
De conclusie is onthutsend: elke staat kan tegen 2030 al voor 80 procent overschakelen op hernieuwbare energie, en tegen 2050 zelfs een volledige transitie doormaken. De onderzoekers benadrukken dat voor hun transitie geen enorme infrastructuurwerken nodig zijn. Zo blijft de oppervlakte aan zonne-panelen of windmolenparken voor elke staat onder de 0,5 procent. De kosten voor de hele periode zijn vergelijkbaar met de kosten van brandstofinfrastructuur en onderhoud.

“Als je daarbij rekening houdt met de volksgezondheid en de klimaatverandering, maar ook met de stijgende prijs van fossiele brandstoffen, kosten zonne-, wind- en waterkrachtenergie de helft van de conventionele systemen”, zegt Jacobsen. “Een transitie op deze schaal zou ook banen creëren, de brandstofprijzen stabiliseren, de volksgezondheid ten goede komen en de uitstoot van de VS elimineren. Er zijn erg weinig nadelen aan deze transitie, blijkt uit dit onderzoek.”