Toen de Goudse koekbakker Gerard Kamphuisen rond 1810 de stroopwafel uitvond had hij niet kunnen vermoeden dat twee eeuwen later de ‘Dutch Waffle’ in een honderdtal landen verkrijgbaar zou zijn. Het nieuwste land op de lijst is Nepal, waar de oer-Hollandse stroopwafel werkloze ondernemers een nieuwe start biedt.

Het is even wennen: tussen de Nepalese zoetigheden ligt in een supermarkt in Patan een mooi ontworpen pakje stroopwafels. De kassière heeft nog wat moeite met de uitspraak van de ‘strupwaffel’, maar is duidelijk bekend met het product. Met de reguliere verkoop heeft de populaire siroopkoek uit de lage landen officieel haar intree op ‘het dak van de wereld’, de Himalaya’s, gemaakt.

Achter het concept zitten vier volhouders: de Nederlander Marcel Rector, oprichter van Fairfriends, het Tibetaanse bakkersechtpaar Norbu en Kalden Shrestha en de Nepalese ondernemer Asim Karmacharya.

Het verhaal van de stroopwafel in Nepal begon een jaar of tien geleden, toen bedrijfspsycholoog en business consultant Marcel Rector tijdens een sabbatical in het zuiden van Nepal als vrijwilliger bij een kleine stichting terecht kwam. Hij werd geconfronteerd met grote armoede maar ook met een ontspannen levenshouding. “Wat kan ik doen om de wereld eerlijker te maken en duurzaam leefbaar te houden”, vroeg de consultant zich af. Hij begon na te denken over de import en het goedkoper verschepen van handgemaakte producten vanuit Nepal. In 2007 richtte hij Straid op en importeert sindsdien eerlijke producten uit Nepal.

Om producenten een kans te geven slim samen te werken richtte hij zich op bulk verscheping en online verkoop. In 2012 werd Fairfriends.nl geboren, een webwinkel voor fairtrade producten uit ontwikkelingslanden.

Iedere keer als Rector naar Nepal kwam nam hij stroopwafels als kadootje mee. De ‘Dutch caramel cookies’ sloegen aan. De consultant begon zich af te vragen of de stroopwafel een rol kon spelen in een initiatief om werkloze ondernemers een nieuwe start te bieden.

Het kwartje viel toen Rector een artikel over de Nederlandse eigenaar van het Indiase keten ‘Bagel’s Café’ en over de populariteit van haar Nederlandse producten inclusief de stroopwafel, tegenkwam. ‘Als het in India kan moet het in Nepal ook lukken”, dacht Rector. Zijn voorwaarde was dat het product lokaal geproduceerd zou worden, van lokale ingrediënten. “Bloem en suiker is er wel, dus dat moet lukken”, dacht de ondernemer.

Dat bleek vies tegen te vallen. Bij het maken van een stroopwafel bleek heel wat meer komen te kijken. Allereerst is het wafelijzer een uiterst zwaar en kostbaar apparaat. Marcel bracht het in twee etappes naar Nepal. Ook het maken van het deeg en de stroop bleek niet eenvoudig, temeer omdat het recept officieel geheim is.

De Nederlandse ondernemer had geluk Norbu en Kalden Shrestha van de bekende Pumpernickel Bakkerij in de toeristenwijk Thamel geïnteresseerd te krijgen in het nieuwe product. Deze 30-jaar oude bakkerij, gerund door een Tibetaanse echtpaar, staat bekend om haar croissants, bruin brood en goede kwaliteit koffie. Norbu en Kalden zegden toe het deeg en de stroop te bereiden. “De stroopwafel is Nederlands meest bekende exportproduct en we vonden het een leuke uitdaging om deze hier te produceren”, vertelt Kalden.

Volgens Kalden is het niet altijd makkelijk de ingrediënten op tijd binnen te krijgen. “Glucosestroop, de basis voor de vulling, komt bijvoorbeeld uit India en moet in grote hoeveelheden worden ingekocht. Door de politieke onrust hebben we vaak met oponthoud te maken. Maar ondanks dat en de aardbeving is het ons tot nu toe steeds gelukt het deeg en de karamel aan te leveren.”

Als zakenpartner voor de productie en verkoop koos Rector Asim Karmacharya, ooit koffie exporteur maar nu werkloos. “Toen ik voor het eerst van het idee hoorde moest ik het woord ‘stroopwafel’ googelen. Ik had werkelijk geen idee wat het was”, vertelt Asim. Inmiddels heeft hij voldoende ervaring met de wafel, en was tijdens Koninginnedag 2014 zelfs op de lokale vrijmarkt te vinden met een speciaal stalletje. Asim produceert de wafels thuis, en levert ze vooralsnog aan winkels en restaurants in het zuidelijke deel van de Kathmandu Vallei.

In eerste instantie trok de stroopwafel met name de aandacht van expats en toeristen. Maar door het product minder zoet te maken, en demonstraties te organiseren neemt de interesse onder het Nepalese publiek toe.

“In India voegt men masala aan de stroopwafel toe. In Brazilië wordt honing gebruikt. Overal ter wereld wordt geëxperimenteerd met de stroopwafel, en ik weet zeker dat we op een dag de perfecte wafel voor de Nepalese markt maken”, meent Rector.

De omzet groeit langzaam maar constant, een goed teken. Rector hoopt in de toekomst met behulp van zachte leningen en trainingen meerdere werkloze ondernemers aan een nieuwe start in de ‘stroopwafel-business’ te helpen.

Lucia de Vries