Twee jaar geleden hoorde ik over een therapeut in Hawaii die een hele afdeling criminele psychiatrische patiënten genas — zonder ze ook maar een keer persoonlijk te hebben ontmoet. De psycholoog hoefde maar het dossier te bestuderen van een patiënt van die afdeling en vervolgens in zichzelf te kijken hoe hij de ziekte van die persoon had gecreëerd. Als hij vooruitgang boekte in zijn eigen genezing, genas de patiënt.

Toen ik voor het eerst dit verhaal hoorde, dacht ik dat het een broodje-aap-verhaal was. Hoe kon iemand een ander genezen door zichzelf te genezen? Hoe zou zelfs de beste meester zelfverbeteraar criminele psychiatrische patiënten kunnen genezen? Het voelde niet aan als realistisch. Het was niet logisch, dus schoof ik het verhaal terzijde.

Echter hoorde ik een jaar later het verhaal opnieuw. Ik hoorde dat de therapeut een Hawaiiaanse geneeswijze had toegepast genaamd ho’oponopono. Ik had daar nooit eerder van gehoord, toch kon ik het niet meer uit mijn hoofd zetten. Als het verhaal überhaupt op waarheid berustte, moest ik er meer van zien te weten. Ik had “totale verantwoordelijkheid” altijd begrepen als verantwoordelijk zijn voor wat ik denk en doe. Verder dan dat kan ik er niets mee. Ik denk dat de meeste mensen op deze manier denken over “totale verantwoordelijkheid”. Wij zijn verantwoordelijk voor wat we doen, niet voor wat iemand anders doet — maar dat klopt niet.

De Hawaiiaanse therapeut die deze criminele psychiatrische patiënten genas zou me op de hoogte brengen van een geavanceerde, nieuwe kijk op totale verantwoordelijkheid. Zijn naam is Dr. Ihaleakala Hew Len. Ons eerste telefoongesprek kan goed een uur zijn geweest. Ik vroeg hem mij het hele verhaal te vertellen van zijn werk als therapeut. Hij vertelde dat hij vier jaar lang voor het Hawaiiaanse Staats Hospitaal had gewerkt. Die afdeling waar zij de criminele psychiatrische patiënten hielden was gevaarlijk. Maandelijks vertrokken er psychologen. De staf had een groot ziekteverzuim, of bleef eenvoudig weg. Uit vrees om aangevallen te worden door patiënten liepen de mensen met hun rug naar de muur door die afdeling heen. Het was geen prettige plaats om te leven, te werken of te bezoeken. Dr. Len vertelde mij dat hij nooit patiënten persoonlijk ontmoette. Hij kwam overeen dat hij een kantoor zou hebben en dat hij hun dossiers zou doornemen. Terwijl hij die dossiers bekeek, werkte hij aan zichzelf. En terwijl hij werkte aan zichzelf, begonnen de patiënten te genezen. Hij vertelde verder dat, ‘na enkele maanden patiënten die geboeid dienden te worden werden toegestaan om vrij rond te lopen. Andere die zware medicijnen moesten gebruiken kwamen van hun medicijnen af. En degenen die geen kans hadden om ooit nog ontslagen te worden werden vrijgelaten’. Ik was vol ontzag. ‘En dat niet alleen,’ ging hij verder, ‘maar de staf begon er plezier in te hebben naar het werk te komen. Absenteïsme en banenverloop verdwenen. Uiteindelijk hadden we meer staf dan we nodig hadden doordat patiënten ontslagen werden en de volledige staf verscheen op het werk. Vandaag de dag is deze afdeling gesloten’.

Op dit punt aangekomen moest ik wel de een-miljoen-dollar-vraag stellen: ‘Wat deed u in uzelf dat die mensen deed veranderen? ‘Ik heelde eenvoudigweg het gedeelte van mij dat ze gecreëerd had,’ zei hij. Ik begreep het niet. Dr. Len legde uit dat volledige verantwoordelijkheid voor je leven betekent dat alles in je leven — eenvoudig omdat het in jouw leven is — jouw verantwoordelijkheid is. In een letterlijke betekenis is de hele wereld jouw creatie. Oef! Dit is moeilijk te slikken. Verantwoordelijk zijn voor wat je zegt of doet is een ding, maar verantwoordelijk zijn voor wat iedereen in mijn leven zegt of doet is toch wel wat anders. Toch is dit de waarheid: als je volledige verantwoordelijkheid neemt voor je leven, dan is alles wat je ziet, hoort, proeft, aanraakt of hoe dan ook ervaart jouw verantwoordelijkheid omdat het in jouw leven is. Dit betekent dat terroristische activiteit, de president, de economie — of wat dan ook dat je ervaart en niet leuk vindt — aan jou is om te helen. Deze dingen bestaan niet, om het zo maar eens te zeggen, dan alleen als projecties van jou, van binnenuit. Het probleem zit niet in die dingen, het zit in jou, en om ze te veranderen moet je jezelf veranderen. Ik weet, dit is moeilijk te vatten, laat staan te accepteren of het in werkelijkheid te leven. Verwijt is veel makkelijker dan totale verantwoordelijkheid, maar al sprekende met Dr. Len, begon ik me te realiseren dat healing voor hem en in ho’oponopono betekent houden van jezelf. ’Als je je leven wilt verbeteren, moet je je leven helen. Als je iemand wilt genezen, zelfs een krankzinnige crimineel, doe je dat door jezelf te helen’.

Ik vroeg Dr. Len hoe dat ging, dat helen van zichzelf. Wat deed hij dan precies, als hij in de dossiers van die patiënten keek? ‘Ik bleef alleen maar zeggen ‘I’m sorry’ en ‘I love you’ steeds maar weer opnieuw,’ legde hij uit. “Dat is ‘t?”… “Dat is ‘t.”… Komt erop neer dat van jezelf houden de belangrijkste manier is om jezelf te verbeteren, en terwijl je jezelf verbetert, verbeter je jouw wereld.

Laat me je een eenvoudig voorbeeld geven van hoe zoiets werkt: op een dag stuurde me iemand een email dat me erg verstoorde. In het verleden zou ik dat afgehandeld hebben via de emotioneel gevoelige plekken of door een poging om tot redeneren te komen met de persoon die het smerige bericht had gestuurd. Maar deze keer besloot ik om Dr. Len’s methode toe te passen en te zien of het werkte. Ik bleef in stilte zeggen, ‘het spijt me’ en ‘ik hou van jou,’ Ik zei het tegen niemand in het bijzonder. Ik riep eenvoudigweg de geest van liefde aan om binnen in mij te helen datgene wat de uiterlijke omstandigheid creëerde. Binnen een uur ontving ik van dezelfde persoon een email. Hij verontschuldigde zich voor zijn vorige bericht. Houd in gedachte dat ik geen enkele uiterlijke actie had ondernomen om deze verontschuldiging te bekomen. Ik heb hem zelfs niet teruggeschreven. En toch, door te zeggen ‘het spijt me,’ moet ik op de een of andere manier in mezelf geheeld hebben datgene wat hem had gecreëerd.

Later woonde ik een ho’oponopono workshop bij die door Dr. Len werd geleid. Hij is nu 70 jaar, wordt gezien als een grootvaderlijke sjamaan, en leidt een wat teruggetrokken bestaan. Hij prees mijn boek, The Attractor Factor. Hij vertelde me dat door mijzelf te verbeteren, de vibratie van mijn boek zal verhogen, en iedereen zal het al lezende voelen. Kort gezegd, terwijl ik verbeter zullen mijn lezers verbeteren. ‘En hoe zal het zijn met de boeken die al verkocht zijn in de buitenwereld?’, vroeg ik. ‘Die zijn niet in de buitenwereld,’ legde hij uit, weer een keer mijn verstand te boven gaand met zijn mystieke wijsheid. ‘Die zijn nog steeds in jou.’ Kort gezegd, er is geen buitenwereld. Er zou een heel boek voor nodig zijn om deze geavanceerde techniek uit te leggen met de diepgang die het verdient. Laat het voldoende zijn om te zeggen dat wanneer je iets wilt verbeteren in je leven, er maar één plaats is waar je moet kijken: in jezelf. Als je kijkt, doe het met liefde.

Joe Vitale

Vertaald uit het Engels door Wil van Bavel