Commercieel vliegen zonder brandstof is vooralsnog een utopie. Een project van de Zwitser Bertrand Piccard brengt dat droombeeld echter een stapje dichterbij. Om aan te tonen wat alternatieve energie als voortstuwingsbron kan betekenen, richtte hij in 2003 de Solar Impulse Foundation (SIF) op.

„Omdat het bijna ondenkbaar is dat de mensheid zal accepteren dat haar levensstandaard omlaaggaat, moeten we efficiënte vervoersmiddelen en apparatuur ontwikkelen die minder brandstof consumeren”, is de overtuiging van Piccard. „Tegelijk moet we alternatieve energiebronnen verder ontwikkelen, in het bijzonder zonne-energie.”

Na zes jaar ontwikkelingswerk maakte zijn prototype van het zonnevliegtuig Solar Impulse eind vorig jaar de eerste vlucht vanaf Dübendorf Airfield in Zwitserland. Testpiloot Markus Scherdel vloog met het toestel op 1 meter hoogte en legde 350 meter af. Dat lijkt niet spectaculair, maar de eerste vlucht met een gemotoriseerd vliegtuig in 1903 ging over slechts 37 meter.

In 2010 moet de Solar Impulse een 36-urige testvlucht boven Zwitserland maken – met een nacht erin. Gaat dat goed, dan volgt een vlucht van 36 uur met twee nachten. Behalve Piccard, psychiater en luchtvaarder, zal André Borschberg het toestel besturen. Borschberg is vliegenier en bestuursvoorzitter van de Foundation.

Op haar ‘vlooiensprong’ –zoals de organisatie de eerste testvlucht noemde– vloog de Solar Impulse nog niet op zonne-energie, maar op traditioneel opgewekte elektriciteit. Het eenpersoonstoestel is voorzien van niet minder dan 11.628 zonnecellen, die via lithiumaccu’s vier elektrische motoren aandrijven van elk 10 pk, die een maximumsnelheid van 70 kilometer per uur opleveren. Doordat het toestel geen drukcabine heeft, is de vlieghoogte begrensd op 8500 meter.

Na de eerste vlucht van de Solar Impulse zei Bertrand Piccard: „Aan de ene kant vind ik het fantastisch dat mijn droom uitkomt. Al meer dan tien jaar droom ik van een zonnevliegtuig dat dag en nacht zonder brandstof zal kunnen vliegen. Anderzijds blijf ik bescheiden, want er moet nog een moeilijke ontwikkelingsreis worden volbracht.”

Piccard gaat niet voor zomaar een vliegtochtje om de mogelijkheden van zonne-energie als brandstof aan te tonen. Het uitdagende, ultieme doel is een reis om de wereld, waarbij ook ’s nacht wordt gevlogen. Die vlucht staat gepland voor 2012, waarbij het toestel in circa zes etappes zal vliegen, elk van drie tot zes dagen lang.

Uitdagingen zijn Piccard overigens niet vreemd; in 1999 maakte hij met de Engelsman Brian Jones als eerste een non-stop ballonvaart rond de wereld.

Het vliegtuig is voor een belangrijk deel gebouwd door het Zwitserse bedrijf Décision SA, dat een goede reputatie heeft op het terrein van composietmaterialen. Het toestel heeft een spanwijdte van 63 meter. Ter vergelijking: de vleugelbreedte van een Boeing 747-400 is 64 meter. Voor het project is vooralsnog 75 miljoen euro uitgetrokken.

Henk Heiden