Biologen van de Universiteit Utrecht hebben voor het eerst laten zien hoe de ecologische staat van Nederlandse meertjes in de afgelopen honderden jaren is veranderd. Anders dan verwacht blijken de meertjes in sommige gevallen vroeger vuiler te zijn geweest dan nu. De bevindingen van de onderzoekers zijn onlangs gepubliceerd in twee wetenschappelijke tijdschriften.

Goede waterkwaliteit van de meertjes is belangrijk voor de biodiversiteit in het water en om de giftige blauwalgen te voorkomen. Daarom is de Europese Kaderrichtlijn Water opgesteld, die voorschrijft dat voor 2015 alle oppervlaktewater in Nederland moet worden hersteld naar een goede ecologische staat. Het Utrechtse onderzoek laat nu echter zien dat sommige Nederlandse meertjes van oorsprong vuiler waren dan nu het geval is.

Landbouwgrond en afvalwater
Prof. dr. Andy Lotter en zijn Utrechtse collega’s onderzochten onder andere het meer “De Waay”, vlakbij Culemborg. Ze ontdekten dat toen dit meer 500 jaar geleden ontstond, het water sterk vervuild was met mest uit het omringende landbouwgebied en het afvalwater van Culemborg. De waterkwaliteit van De Waay was het best in de 19e eeuw toen de afwatering verbeterde. Lotter: ‘De mens beïnvloedt de waterkwaliteit in Nederland al zo lang dat natuurlijke meertjes die nooit door de mens zijn beïnvloed vrijwel niet bestaan. Dit maakt het lastig om vast te stellen welke kwaliteit het water in een bepaald meertje zou moeten hebben.’

Algen in de bodem
De onderzoekers achterhaalden de waterkwaliteit in het verleden door de fossiele algenresten te onderzoeken in de bodem van de meertjes. Deze algen zijn in de loop der jaren neergeslagen en geven informatie over bijvoorbeeld de hoeveelheid mest die vroeger in het water zat. Deze methode maakt het mogelijk om ecosystemen over tijdschalen van honderden of zelfs duizenden jaren te onderzoeken.

Bron: Universiteit Utrecht