Over veertig jaar kan de Europese energiebehoefte nagenoeg volledig ingevuld worden met hernieuwbare energiebronnen. Dat is de conclusie van de “EU Energy Revolution roadmap 2010”, een studie in opdracht van Greenpeace en European Renewable Energy Council (EREC).

Het scenario toont aan dat het technisch mogelijk is om 92 procent van de totale Europese energiebehoefte voor warmte, transport, energie en elektriciteit uit hernieuwbare bronnen te halen tegen 2050. Daarvoor wordt wel uitgegaan van een daling van de vraag met meer 30 procent. Die kan er komen door investeringen in energie-efficiëntie, zoals zuinigere apparaten, betere isolatie, beter openbaar vervoer en meer goederentransport via het spoor.

Elektriciteit
Op het vlak van elektriciteit zijn de cijfers nog indrukwekkender: Europa kan over veertig jaar volgens het scenario 97 procent van zijn elektriciteitsbehoefte uit hernieuwbare energie halen. Daarvoor is wel een “slimmer” elektriciteitsnet nodig in combinatie met slimmere apparaten, zoals elektrische auto’s die opladen op momenten dat er een groot aanbod van elektriciteit is.

Opvallend is ook dat het scenario uiteindelijk geld zal uitsparen. “Tot 2030 moeten er wel inspanningen gedaan worden”, zegt Frauke Thies, Energie-beleidsadviseur van Greenpace. “Maar de studie wijst aan dat de kosten daarna dalen. Uiteindelijk zal er over de hele periode, van nu tot 2050, in heel Europa 800 miljard euro bespaard kunnen worden.” Ter vergelijking: als er niet geïnvesteerd wordt in hernieuwbare energie, zal de elektriciteitsrekening tegen 2050 verdubbelen door de stijgende brandstofprijzen, zegt de studie.

De overschakeling naar hernieuwbare energie heeft belangrijke gevolgen voor de CO2-uitstoot van de energiesector, die met 95 procent naar beneden gaat. “Maar het scenario heeft nog meer voordelen”, zegt Thies. “We verminderen ook de risico’s en verbeteren de energiezekerheid, en we versterken onze concurrentiepositie in de wereld.” Volgens de studie zou de keuze voor hernieuwbare energie ook heel wat banen opleveren: een kwart miljoen extra banen tegen 2015, 400.000 tegen 2020 en 780.000 extra groene banen tegen 2030.

Al gestart
Bij de voorstelling van het rapport wezen de auteurs erop dat de energie-revolutie eigenlijk al begonnen is. Van de 25,9 Gigawatt aan centrales die vorig jaar in gebruik werden genomen, werkt 61 procent op basis van hernieuwbare bronnen. Omdat de Europese productiecapaciteit aan het verouderen is, is het nu het moment om de juiste keuzes te maken, benadrukken de auteurs. “Tegen 2020 moet 330 gigawatt aan centrales vervangen worden”, zegt Christine Lins van de EREC. “We hebben de technologie voorhanden, het is nu enkel een kwestie van politieke wil. De EU moet ambitie tonen, barrières wegwerken en de financiering van hernieuwbare energieprojecten verzekeren.”

De timing van het rapport is niet toevallig: begin volgend jaar stelt Europa een eigen energie-scenario voor. EU-commissaris voor Energie Günther Oettinger, die bij de voorstelling van het rapport aanwezig was, is naar eigen zeggen blij met de studie. “Ik ben aangemoedigd door de basisboodschap van de studie, dat een grote omschakeling mogelijk is tegen 2050”, zei hij. “Ook efficiëntie heeft enorm potentieel, maar dat is nog steeds niet aangeboord. De uitdaging bestaat erin dat we een Europees energienetwerk vormen en erin slagen de windenergie in het noorden te combineren met de zonne-energie uit het zuiden. Dit rapport komt op een goed moment en zal een belangrijke bijdrage leveren aan de discussie.”