Migratie, een eeuwenoud fenomeen dat in de laatste decennia een meer dan polemisch onderwerp geworden is. Terwijl de Noordelijke gastlanden de maatregelen tegen de stroom migranten en vluchtelingen verscherpen, proberen de Zuidelijke herkomstlanden alternatieven te vinden om de stroom te keren en zo hun economische krachten te behouden. De visie van Zuidelijke landen wordt echter amper gehoord in de internationale instellingen en fora rond migratie. Het Wereld Sociaal Forum rond Migratie 2010, van 8 tot 12 Oktober 2010 in Quito, biedt daarom een platform aan de civiele maatschappij en alle actoren die met migratie te maken hebben om hun stem te laten horen.

Het is ontzettend boeiend om een evenement van dit formaat mee te maken, het is nog boeiender om in het organisatieproces van zo een evenement verwikkeld te zitten. Sinds een goeie vier maand zit ik in het communicatieteam, dat uit twee mensen bestaat incluis mezelf. Toen ik er startte leerde ik dat Ecuador als gastland was uitgekozen voor de vierde editie van het Wereld Sociaal Forum rond Migratie (WSFM) wegens de avant-gardistische visie rond menselijke mobiliteit die opgenomen werd in de recentste grondwet. Daar staat letterlijk in dat niemand als illegaal kan beschouwd worden en dat ook migranten en vluchtelingen rechten hebben, zoals het recht op onderwijs en gezondheid. Ook het feit dat Ecuador een belangrijke stroom emigranten kende tijdens de crisis van 1999 en zelf een belangrijk gastland is voor Colombiaanse vluchtelingen en Cubaanse migranten in de laatste decennia bepaalde de keuze van het Internationaal Comité van het WSFM.

Veelbelovend was Ecuador dus als gastland, hoewel er de laatste jaren toch een aantal barsten in het nieuwe model tevoorschijn kwamen. Hier en daar wordt er gefluisterd dat er deportaties plaatsvinden van Cubanen en andere migranten en sinds 4 september zijn er burgers uit een tiental landen (zoals Kenya, Nigeria en Bangladesh) verplicht om een visum aan te vragen, wat eerder voor niemand het geval was. Toch merk ik een sterke steun van de overheid hier in het organiseren van het evenement en de toch opener instelling tegenover dit fenomeen dan in Europa.

Met de slogan “People on the move towards Universal citizenship. Tearing down the model, building social actors” wilt het WSFM de mogelijkheid bieden aan de civiele maatschappij om een open, democratisch en participatief debat te voeren rond migratie. Geïnspireerd door het geloof dat een andere wereld mogelijk is wordt dit onderdeel van de Wereld Sociale Forums om de twee jaar georganiseerd en voor de eerste keer in Latijns-Amerika. Workshops, seminaries en culturele activiteiten zullen meer dan 1000 mensen die actief zijn in die sector of zelf ervaring hebben met migratie of het vluchtelingenleven naar Quito brengen. De gastsprekers komen uit verschillende continenten: sprekers uit Congo, Palestina en de Filippijnen worden verwacht en zelfs België wordt vertegenwoordigd in de Centrale Seminaries door Eve Geddie van PICUM. Ook een Algemene Vergadering van de Sociale Bewegingen en een gezamenlijke mars met de CLOC/Vía Campesina staan op het programma van het WSFM, respectievelijk op 11 en 12 Oktober.

Wat er in de eindverklaring zal staan is natuurlijk nog niet duidelijk, dit document wordt namelijk echt democratisch en participatief opgemaakt tijdens de dagen van het evenement. Uit het programma kan ik alleszins opmaken dat er aandacht is voor talrijke onderwerpen die gelinkt zijn aan migratie, gaande van mensenrechten tot culturele diversiteit, met aandacht voor wat migratie doet in gastlanden en herkomstlanden. Maar dat het voor één keer iets anders zal meldden dan de rechtse discours die we in Europa voortdurend te horen krijgen over migratie staat wel vast. Daar vergeet men bijna dat het uiteindelijk om mensen gaat, die alleen maar dromen van een beter leven. (IPS)