Terwijl de ogen van de wereld gericht zijn op de Arabische regio, broeit het ook bezuiden de Sahara, met een hoge werkloosheid, oplopende voedselprijzen en presidenten die niet weg willen. Het is echter maar de vraag of de revolte kan overslaan.

“Egypte is Afrika”, zegt Firoze Manji, redacteur van Pambazuka Online, een website voor sociale gerechtigheid in Afrika. “Vergis je niet, mensen in Afrika kijken met heel veel enthousiasme naar wat er in het Midden-Oosten gebeurt. En ze laten zich erdoor inspireren.”

“Iedereen zit hier de vergelijking te maken”, zegt Drew Hinshaw, een Amerikaanse journalist in West-Afrika. “Soms slaat het nergens op, maar in veel zaken is het meer dan terecht. Kijk naar Gabon, een onderontwikkelde oliestaat die veel geld heeft, maar een enorme werkloosheid. De Bongofamilie, die het land al vier decennia overheerst, zit er nog steeds. Je kunt je voorstellen waarom de oppositie protesten wil zoals ze die in Egypte en Tunesië hebben gezien.”

Ethiopië
De internationale media lijken er weinig oog voor te hebben, omdat de regio strategisch niet zo belangrijk is. Toch broeit het onder de oppervlakte – en soms erboven. In Ethiopië is de bekende journalist Eskinder Nega opgepakt wegens pogingen om protesten uit te lokken in de stijl van Egypte.

In de hoofdstad van Soedan zijn protesten uitgebroken tegen kortingen op subsidies op benzine en suiker. Bij een weekblad dat erover berichtte, werd de hele staf opgepakt. In Kameroen heeft de sociaaldemocratische partij gewaarschuwd dat er opstanden kunnen komen als de regering de voedselprijzen niet verlaagt. Er waren al eerder voedselrellen, net als in Madagascar en Senegal.

Lucifer nodig
“Er is veel droog hout van slecht beleid opgeslagen in veel Afrikaanse landen”, zegt Scott Baldauf, Afrikaredacteur van de Christian Science Monitor. “Er is alleen nog een lucifer nodig om het aan te steken. Maar daar is wel leiderschap voor nodig, maatschappelijke organisatie.”

Het heeft ook te maken met etnische verschillen, zegt Emmanuel Kisiangani, onderzoeker bij het Afrikaanse Programma voor Conflictpreventie aan het Institute of Security Studies in Zuid-Afrika. “In sub-Sahara Afrika is de samenleving niet zo homogeen. Etnische groepen zijn onderling heel gepolariseerd en zijn door de regeringen vaak tegen elkaar uitgespeeld. In die landen is het makkelijker om een opstand te kapen voor een ander doel.”

Het komende jaar zijn er verkiezingen in meer dan twintig landen in het continent. Nu de voedselprijzen stijgen en de economische malaise zich verspreidt, is het voorstelbaar dat mensen niet meer tevreden zullen zijn met die ene stem die ze hebben, zegt Kisangani. “De Arabische protesten hebben geleid tot hoop dat gewone mensen hun politieke toekomst kunnen bepalen.” (IPS)