In Argentinië schieten de ecodorpen als paddenstoelen uit de grond. De bewoners zoeken een alternatief voor het ongebreidelde consumeren.

In ecologische dorpen leven de inwoners in nauw contact met de natuur. Ze gebruiken bijvoorbeeld materialen die ze in de onmiddellijke omgeving vinden. Ze kappen uitheemse bomen, gebruiken het hout voor hun huizen en zaaien inheemse soorten in de plaats. Eten wordt biologisch geteeld in een gemeenschapstuin.

Gaia, in de provincie Buenos Aires, was in 1996 het eerste ecologische dorp in Argentinië. Er zijn er ondertussen ook in de provincies Santa Fe, Misiones, Córdoba, Catamarca, San Luis, Río Negro en zelfs in de hoofdstad. Sommige zijn ontstaan uit een familiaal project, andere uit een project van een vriendencollectief.

“Toen ik begon in Gaia, waren we met vijftien of twintig”, zegt Carlos Straub, een van de pioniers in Argentinië. “Onlangs nam ik deel aan een bijeenkomst en toen waren we met vijfhonderd mensen die de stap al hadden gezet.”

Vrijheid terugwinnen
“Het is beetje je vrijheid terugwinnen”, zegt biologe Tania Giuliani. Ze werkt mee aan de bouw van een ecologisch dorp in de Paraná-delta, ten noordoosten van Buenos Aires. Ze geeft les in de hoofdstad maar gaf haar appartement op om haar nieuwe huis in het ecodorp te kunnen afwerken.

Het kapitalisme vindt ze te individualistisch, te zeer op consumptie gericht, tegennatuurlijk. “Je leeft solitair en materialistisch, je werkt de hele dag, keert naar je appartement terug en moet dan eten met chemische middelen inkopen.”

Het project waaraan ze meewerkt heet i-tekoa, “waterdorp” in de Guaraní-taal. Giuliani realiseert het samen met zeven vrienden. Behalve hun acht huizen bouwen ze een gemeenschapscentrum, waar ze kunst- en ecologische ateliers gaan aanbieden. Als dat begint te lopen, hopen ze hun baan in de stad te kunnen opgeven.

Permacultuur
Een centraal begrip in de ecodorpen is permacultuur, een samentrekking van “permanente cultuur”. Dat dook in de jaren zeventig op in Australië. Het gaat om “het ontwikkelen van modellen voor duurzame ontwikkeling waarin de mens in harmonie met de natuur kan leven”, zegt Carlos Straub.

Gaia herbergt nu het Argentijns Instituut voor Permacultuur. Dat biedt opleidingen aan voor wie zelf een ecologisch dorp wil beginnen. De deelnemers leren er over natuurkeuken, biologisch tuinieren, zaadproductie, ecologisch bouwen, hernieuwbare energie en duurzaam sanitair.

Straub coördineert nu zelf ook een Centrum voor Onderzoek, Ontwikkeling en Onderwijs van Permacultuur (Cidep) in de zuidelijke regio Patagonië. Naast het Cidep wordt een nieuw dorp gebouwd voor twintig gezinnen. “Een zeer grote groep mensen trekt uit de steden weg en koopt grond om de stap te zetten”, zegt Straub.

“Het gaat niet om een terugkeer naar het primitieve leven of de tijd van de garrote, maar om het recupereren van de mogelijkheid om zelf je beslissingen te nemen. Ecodorpen zijn niet voor iedereen een oplossing maar het project helpt je opnieuw een menselijker kijk op het leven te krijgen.”

Marcela Valente