Brazilië is er de laatste acht jaar in geslaagd de ontbossing met 84 procent te verminderen. Van augustus 2011 tot juli 2012 verdween 4571 vierkante kilometer bos in het Amazonegebied. Dat is het laagste cijfer sinds het Instituut voor Ruimteonderzoek in 1988 met satellietmetingen begon. Tegenover de vorige periode daalde de ontbossing met een kwart.

In 2004 lanceerde de regering een plan tegen de ontbossing, met beter toezicht en strengere boetes, de ontwikkeling van duurzame activiteiten en een goede ruimtelijke ordening. Sindsdien is nog 27.772 vierkante kilometer verloren gegaan. De ontbossing vorig jaar lag 84 procent lager dan bij het begin van het plan, zegt milieuminister Izabella Teixeira.

Het Amazonegebied is ruim 5 miljoen vierkante kilometer groot. Daarvan ligt 60 procent in Brazilië. De strijd tegen de ontbossing is voor het land van cruciaal belang om zijn CO2-uitstoot te doen dalen. Tegen 2020 wil Brazilië de ontbossing verminderen met 80 procent ten opzichte van het niveau van 1990. “We hebben al 76 procent van die doelstelling bereikt”, zegt Teixeira.

Milieuorganisaties zijn blij met de resultaten maar waarschuwen voor overdreven optimisme. De goedkeuring van de nieuwe boswet vorig jaar betekende een stap achteruit, zegt Carlos Painel van Alternativa Terrazul. De wet kwam er onder druk van de landbouwsector en daardoor is de strijd tegen de ontbossing teruggevallen, zegt hij.

De wet voorzag bijvoorbeeld in amnestie voor illegale houtkap van voor juli 2008. Daardoor heerst nu een gevoel van straffeloosheid bij grote landbouwproducenten, zegt voormalig parlementslid Fernando Gabeira van de Groene Partij.

Brazilië is een van de grootste soja-, vlees- en suikerexporteurs ter wereld, met China als grootste koper. Zijn ambitie is om ’s werelds grootste voedselproducent te worden. “De ontbossing hangt sterk af van de economische groei, en nu vooral van China, dat soja, vlees en mineralen koopt”, zegt Gabeira. “Ons toekomstig proces hangt sterk af van onze relatie met het Aziatische land.”

Volgens Painel werkt de huidige landbouw niet duurzaam en wordt in de cijfers geen rekening gehouden met de natuurlijke hulpbronnen die ze gebruikt, zoals water en grond. “Voor elke kilogram uitgevoerd vlees worden duizenden liters water verbruikt, een kostbaar goed overal ter wereld.” Bovendien is Brazilië momenteel de grootste consument van pesticiden ter wereld.

Fabiana Frayssinet