Twee wereldoorlogen, de val van de muur, de oprichting van de EU en andere historische politieke en economische gebeurtenissen hebben allemaal zo hun invloed gehad op het Europese landschap. Die veranderingen zijn op kaart zichtbaar gemaakt met het HILDA-model door Richard Fuchs van de leerstoelgroep Geo-informatiekunde en Remote Sensing.

“Ruim 100 jaar geleden was hout de grondstof voor bijna alles,” zegt Richard Fuchs. “Rond 1900 was er dan ook nog nauwelijks bos over in Europa. Met name na de Tweede Wereldoorlog veranderde dit sterk. Veel landen startten toen herbebossingsprogramma’s, die nog steeds doorgaan. Op de kaart kun je zien dat het bosareaal in die periode met een derde toenam. Het landbouwareaal nam in die periode juist af, bijvoorbeeld vanwege technische ontwikkelingen. Met minder areaal kon meer geproduceerd worden. En ook de groei van de steden is duidelijk zichtbaar.

Landschap van Europa is veranderd
Al met al kun je op de kaart zien dat Europa in die tijd veel en veel groener is geworden. In totaal is ongeveer de helft van het totale Europese landschap van karakter veranderd.”De afname van landbouwgronden en de toename van bebossing is het sterkst in Frankrijk, Spanje en Italië. In Zuid-Frankrijk is de herbebossing van berggebieden duidelijk zichtbaar, evenals in de Apennijnen in Italië. In Spanje zie je dat droge verlaten gebieden weer werden vergroend, zowel door landbouw als door bebossing.

Klik op de afbeelding om te bekijken hoe het landschap verandert

In Oost-Europa was het de val van het communisme dat een duidelijke omslag liet zien. De op Sovjet-leest geschoeide landbouw kon de eisen van de (westerse) wereldmarkt niet bijhouden en landbouwgebieden werden massaal verlaten. Die gingen veelal terug naar de natuur, eerst als grasland, daarna als bossen. Maar daarnaast werden ook grote stukken land vanaf de jaren ’90 intensief gebruikt door grote agro-bedrijven. De Europese landbouwpolitiek, die zwaar leunt op schaalvergroting en intensivering, liet ook duidelijke sporen achter op de kaart. Ook de toenemende vraag naar hout veroorzaakte veel veranderingen. Bossen werden weer hersteld.

Het project en de kaarten van Richard Fuchs hebben internationaal veel aandacht getrokken. Onder andere Der Spiegel en de Washington Post besteedden er met flinke artikelen aandacht aan.