Volgens de auteur Joseph Chilton Pearce is de mens in wezen goed en altruïstisch ingesteld, maar wordt hem door de cultuur negatief gedrag ingeprent dat hem blokkeert in zijn spirituele ontwikkeling en de verwezenlijking van zijn ware natuur. Religie is volgens hem de voornaamste bron van deze negatieve culturele imprints.

Zich baserend op recent wetenschappelijk onderzoek stelt Pearce dat de oplossing om deze trend te keren gevonden kan worden in de relatie tussen volwassene en kind. De instelling van de volwassene heeft een negatieve invloed op de neurale en hormonale interactie tussen het hart en de complexere structuren in de zich ontwikkelende hersenen van kinderen. Daardoor blijven we van generatie op generatie hangen in de meest primitieve en defensieve neurale mechanismen.

In een uitvoerig gedocumenteerd betoog komt Joseph Chilton Pearce tot een kritische conclusie: kerkelijke en wetenschappelijke geloofssystemen zijn schadelijk voor het leven en de menselijke beschaving. Zij belemmeren – als ‘een culturele gevangenis’ – in ernstige mate het zoeken naar eenheid tussen hoofd, hart en geest. Pearce laat in z’n boek ‘Terug naar de intelligentie van het hart’ zien hoe we de teloorgang van onze ware natuur kunnen stoppen als we de intelligentie van het hart de kans geven zijn werk te doen.