In het Braziliaanse Amazonegebied planten biologische boeren opnieuw bossen. Ze hebben die nodig om cacao te kweken.

“Nu beseffen we in wat voor een paradijs we hier leven”, zegt Darcirio Wronski, hoofd van de biologische cacaoproducenten van Medicilândia, de Braziliaanse cacaohoofdstad. Maar in de jaren zeventig, toen ze hier arriveerden, was het nog de hel.

De toenmalige dictatuur wilde deze streek bevolken om ze zo minder kwetsbaar te maken voor buitenlandse invallen. Het regime beloofde wegen, ziekenhuizen en scholen maar veel werd niet gerealiseerd. De Transamazónica-weg, die dwars door het regenwoud loopt, is nog altijd grotendeels onverhard.

“Voor de pioniers van de kolonisering was het een marteling. Er viel hier niets te kopen of verkopen”, zegt Rosalina Brighanti, vrouw van Darcirio Wronski.

Op een terrein waar vroeger suiker werd geteeld, plantten ze opnieuw bomen, om er cacao, bananen en ananas en ander fruit te telen.

De meeste cacao in Brazilië wordt nog steeds in de deelstraat Bahia geteeld, maar dat is aan het veranderen. “De toekomst van de cacao ligt in Pará, omdat daar alle omstandigheden mee zitten: er is voldoende regen, de bodem is vruchtbaar en het zijn familiebedrijven die de cacao telen”, zegt Alino Zavarise Bis van Ceplac, een overheidsinstelling die de cacaoboeren bijstaat. In Pará brengt een boom gemiddeld 800 kilogram cacao op, het dubbele van in Bahia.

Ook Wronski gelooft in de toekomst van cacao. De teelt kan straks een alternatief bieden wanneer de enorme waterkrachtcentrale van Belo Monte in de streek klaar is – dat wordt in 2019 verwacht – en de bouwbedrijven arbeiders gaan ontslaan. Veel cacaoboeren trokken naar de bouw van de centrale. “Daardoor ging 30 procent van de cacao-oogst van Medicilândia dit jaar verloren”, zegt Wronski.

De cacaoplantages stellen veel mensen tewerk “omdat het werk 100 procent manueel gebeurt, er zijn geen machines om te oogsten of om de vruchten te breken”, zegt Bis.

De cacaoteelt stimuleert ook de herbebossing. Vanuit de lucht zie je hoe Medicilândia zijn inheemse bossen heeft bewaard. Cacaobomen hebben immers de schaduw van hogere bomen nodig. Boeren gebruiken daar vaak bananenbomen voor.

Het aandeel van de biologische cacao is alsnog bescheiden, slechts 1 procent van de totale cacaoproductie van de deelstaat Pará. “Het gaat jaarlijks om 800.000 ton, een niche van 120 families, verenigd in zes coöperaties”, zegt Bis. Maar de biologische cacao van Pará is het meest geliefd. Ze gaat onder meer naar de Oostenrijkse chocoladeproducent Zotter.

Wronski is voorzitter van de Coöperatie voor Biologische Productie van het Amazonegebied. Omdat bioboeren een bijzonder profiel moeten hebben, komen nieuwe leden komen er niet zomaar in. Ze moeten worden voorgedragen door een ander lid en een procedure van drie jaar doorlopen.